Is Trumps ‘Deal of the Century’ eind november nog steeds onzichtbaar, dan presenteert Frankrijk een eigen vredesplan. Dat melden Israëlische media. Volgens Trump kunnen we het Amerikaanse plan binnen enkele maanden verwachten.
Het Franse voornemen werd deze week wereldkundig gemaakt door twee Israëlische televisiestations. Zij waren geïnformeerd door een zestal Israëlische parlementariërs, die op hun beurt waren gebriefd door een hoge functionaris van Israëls ministerie van Buitenlandse Zaken. Frankrijk noch Israël wil het bericht officieel bevestigen.
De Franse president Emmanuel Macron zou willen wachten tot een paar weken na de Amerikaanse midterm-verkiezingen van 6 november. Is het Amerikaanse plan dan nog niet geopenbaard, dan legt hij zijn eigen plan op tafel. Over de inhoud daarvan werden geen mededelingen gedaan.
Hoe het met het door Trump als ‘Deal of the Century’ aangekondigde Amerikaanse vredesplan staat is onduidelijk. Meermalen leek onthulling nabij, maar gebeurde er niets. Eind september kondigde Trump aan dat het ‘binnen twee, drie of vier maanden wordt gepresenteerd’.
De inhoud van het Amerikaanse plan is, althans voor het publiek en voor de Palestijnen, een goed bewaard geheim. Wel duidelijk is dat Trump rigoureus breekt met het in 1993 (Oslo-akkoorden) ingezette ‘vredesproces’, dat moest leiden tot realisering van de beroemde tweestatenoplossing. In een zeldzaam televisieoptreden bevestigde Jared Kushner, schoonzoon en topadviseur van Trump en hoofdarchitect van het vredesplan, deze week dat Trump ook op dit dossier had besloten het eens helemaal anders te doen. Het vredesproces had niets opgeleverd en ging overboord, het was tijd voor een frisse wind.
Tot dusver blaast die wind de Palestijnen met orkaankracht in het gezicht. Afgelopen week nog, terwijl de ogen van de wereld waren gericht op het Saudische consulaat in Istanbul, maakte de regering-Trump bekend dat het Amerikaanse consulaat-generaal in Jeruzalem zal worden ondergebracht bij de in mei geopende Amerikaanse ambassade in de stad. Een kwestie van efficiency, zeggen de Amerikanen, maar er is meer aan de hand: het consulaat vormde een directe verbinding tussen de Palestijnse leiders en bevolking in bezet Palestijns gebied en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Anders dan gebruikelijk rapporteerde de consul-generaal niet aan de Amerikaanse ambassadeur, maar direct aan het ministerie. In feite was het consulaat, behalve in naam, de ‘Amerikaanse ambassade voor de Palestijnen’.
De functie van consul-generaal wordt geschrapt en de Palestijnen krijgen nu te maken met ambassadeur David Friedman, een verklaard supporter van de religieus-nationalistische Israëlische kolonistenbeweging, die in zijn eerste interview in Israël sprak van de ‘zogenaamde bezetting’ (alleged occupation) van Palestijns gebied. De maatregel wordt door commentatoren, onder wie Amerikanen die bij vredesonderhandelingen betrokken waren, gezien als de zoveelste aanwijzing dat Trump de Palestijnen tot een vredesakkoord wil dwingen dat voorbijgaat aan hun rechten en belangen.
De opheffing van het consulaat-generaal volgt op een reeks andere Amerikaanse klappen in het gezicht van de Palestijnen. Trumps erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël en de daaropvolgende verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar de stad leidde ertoe dat de Palestijnse Autoriteit (PA) de banden met het Witte Huis verbrak en de VS niet langer als ‘onafhankelijk bemiddelaar’ erkent.
Trump reageerde met harde strafmaatregelen. Hij staakte de Amerikaanse financiële bijdrage aan de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, de UNRWA, en stortte daarmee niet alleen de organisatie in een crisis, maar ondergroef ook de rechten van de vluchtelingen, hun recht van terugkeer voorop. Daarnaast schrapte hij bilaterale hulpprogramma’s, verzoeningsprojecten en de financiële steun aan zes Palestijnse ziekenhuizen in Oost-Jeruzalem, en sloot hij de Palestijnse diplomatieke vertegenwoordiging in Washington. In een recent artikel zetten wij alle maatregelen op een rijtje.
De Amerikanen stellen echter dat er met hun vredesplan voor de Palestijnen op allerlei terreinen veel moois in het verschiet ligt. Er zijn veel meer redenen om vóór het plan te zijn dan ertegen, zei Kushner in het televisie-interview. Als de Palestijnse bevolking dat straks erkent, zullen er ‘redelijke Palestijnse leiders’ bereid zijn op basis daarvan deel te nemen aan besprekingen en ‘te knokken voor het beste resultaat voor de bevolking’, verwacht hij. Of dat PA-vertegenwoordigers of informele leiders van buiten het politieke establishment zijn lijkt de Amerikanen om het even.
Kushner zei doordrongen te zijn van de noodzaak van een doorbraak die tegemoetkomt aan ieders aspiraties. De bestaande situatie is niet acceptabel en verslechtert voortdurend, stelde hij:
This is going on for too long. I think the status quo is not acceptable and I think that it is just getting worse and worse.
Op dit punt zullen de Palestijnen het met Kushner eens zijn. Maar zij wijzen hem en zijn schoonvader aan als de belangrijkste oorzaak van de enorme verslechtering van hun situatie in de afgelopen bijna twee jaar. Voor zover zij nog vertrouwen hebben in buitenlandse partijen die zich om een rechtvaardige vrede zeggen te bekommeren, zal dat veel meer in de Franse president Macron zijn dan in Team Trump.
