Afgelopen donderdag is op de bezette Westelijke Jordaanoever de Palestijnse boer Mahmud Odeh uit het dorp Qusra doodgeschoten door een Israëlische kolonist. Diezelfde dag vielen tientallen kolonisten Qusra en een tweede dorp aan. Ook vrijdag was Qusra het toneel van geweld.
De 48-jarige Mahmud Odeh is de 78e Palestijn die dit jaar door Israëlisch geweld om het leven kwam. Over zijn dood worden van Palestijnse en Israëlische zijde verschillende lezingen gegeven. Ze hebben gemeen dat Odeh werd doodgeschoten door een Israëlische kolonist die samen met een tweede volwassene en een groep van tien à twintig kinderen een wandeling door bezet gebied maakte. Beide volwassenen droegen vuurwapens.
Het Palestijnse persbureau Ma’an meldt dat de boer werd doodgeschoten terwijl hij aan het werk was op zijn land. Het persbureau baseert zich op een verklaring van een vertegenwoordiger van de Palestijnse Autoriteit die kolonistenactiviteiten in het gebied monitort.
Verklaringen van Palestijnse inwoners van Qusra tegenover mensenrechtenorganisatie Rabbis for Human Rights, en berichtgeving van andere Palestijnse media en de Israëlische mensenrechtenorganisatie Yesh Din, bevestigen deze lezing. Odeh zou op het moment van de schietpartij op zijn land aan het werk zijn geweest, vergezeld van zijn zesjarige zoontje. Een conflict brak uit tussen hem en de kolonisten die over zijn land trokken, waarna een van de kolonisten hem neerschoot. Het zoontje heeft vervolgens met zijn vaders mobiele telefoon een bekende gebeld die anderen in het dorp alarmeerde. Een groot aantal Palestijnen trok naar de plek des onheils, waar ze de kolonisten met stenen van het land joegen. De kolonisten trokken zich daarop terug in een nabijgelegen grot.
De kolonisten vertellen een ander verhaal. Zij stellen dat ze met stenen aangevallen werden door een groep Palestijnen en dat een van hen uit zelfverdediging in de lucht schoot; dat hij Odeh had neergeschoten was de schutter ontgaan. De kolonisten zochten volgens deze lezing hun toevlucht in de grot, waar zij door woedende Palestijnen zouden zijn belaagd. Een tweede groep Palestijnen, die iets later arriveerde, zou de kolonisten in bescherming hebben genomen totdat Israëlische bezettingstroepen arriveerden.
Het Israëlische leger bevestigde de lezing van de kolonisten en beweerde dat de Palestijnse boer per ongeluk was neergeschoten. Een bron bij de Israëlische politie stelde echter dat onduidelijk is waarop het leger dit baseert. Volgens deze bron is het onderzoek nog in de beginfase. Vrijdag ondervroeg de politie de schutter, die wordt verdacht van het ‘onopzettelijk doden’ van Odeh, meldde het dagblad Haaretz (€). De advocaat van de schutter beschuldigde de politie ervan partij te kiezen voor de Palestijnse ‘terroristen’, daarmee ‘het joodse volk verzwakkend’.
Zeker is inmiddels dat de twee volwassen begeleiders afkomstig zijn uit de illegale Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) Migdalim (de schutter) en Yitzhar. Ook het merendeel van de kinderen is afkomstig uit Yitzhar, dat bekendstaat als een bolwerk van religieuze extremisten die geregeld de confrontatie zoeken met Palestijnen uit de omgeving. Afgelopen week publiceerde The Rights Forum een artikel over geweld van kolonisten uit extremistische gemeenschappen in het gebied. Zij vallen regelmatig Palestijnse boeren aan, soms met vuurwapens. Vaak worden oogsten gestolen of vernietigd en vee mishandeld. Uit onderzoek blijkt dat het geweld structureel onbestraft blijft. Ook wordt er in het artikel op gewezen dat het Israëlische bezettingsleger nauw samenwerkt met de illegale kolonisten.
Opmerkelijk is dat een veertigtal seculiere inwoners van Migdalim op een Facebook-pagina getiteld ‘Red Migdalim’ zijn beklag doet over ‘religieuze extremisten’ die proberen de gemeenschap over te nemen. Dat meldde The Times of Israel zaterdag. De veertig stellen dat zich de afgelopen vijf jaar een groot aantal ‘extremisten’ in Migdalim heeft gevestigd, onder leiding van de man die Mahmud Odeh doodschoot ‘en anderen uit de radicale nederzetting Yitzhar’. De nieuwkomers zouden geen toestemming hebben gevraagd zich in Migdalim te vestigen. Inmiddels bestaat de bevolking van de oorspronkelijk seculiere nederzetting voor 70 procent uit religieuze joden.
Onze gemeenschap leeft sinds de stichting van Migdalim in 1986 in vrede met de bevolking van de omringende Palestijnse dorpen, stellen de veertig verontruste bewoners, ‘en we veroordelen de pogingen om Migdalim om te vormen tot een gemeenschap van oorlogsstokers’. Met hun agressieve acties brengen de extremisten ook de veiligheid van vredelievende kolonisten in gevaar, schrijven zij. Een van de veertig noemde in een telefoongesprek met The Times of Israel de wandeling door Qusra ‘een provocatie’. Ook veroordeelde hij het besluit van de twee begeleiders om de wandeling niet aan te melden bij het Israëlische leger, zoals gebruikelijk is.
Enkele uren na de dood van Mahmud Odeh vielen tientallen Israëlische kolonisten uit Yitzhak en Migdalim Qusra en het nabijgelegen Palestijnse dorp Asira al-Qibliyya binnen. Ze richtten vernielingen aan huizen en auto’s aan, schoten in de lucht en bekogelden de inwoners met stenen. De Palestijnen vochten terug, waarna ook Israëlische militairen de dorpen introkken. Ambulances van de Rode Halve Maan die arriveerden om gewonden te behandelen en op te halen werden volgens mensenrechtenorganisatie Yesh Din ook door kolonisten met stenen bekogeld.
In de twee dorpen raakten zeker veertien Palestijnen gewond. Twee van hen zouden met schotwonden in een ziekenhuis zijn opgenomen, terwijl twee anderen ter plaatse werden behandeld na te zijn geraakt door ‘rubberkogels’ (kogels met een rubberen coating). Een groot aantal andere Palestijnen had ademhalingsmoeilijkheden vanwege het door het leger gebruikte traangas.
Vrijdag kwam het opnieuw tot geweld nadat de bewoners van Qusra hun vrijdaggebed hadden gehouden op de plek waar Mahmud Odeh was gedood. Ooggetuigen vertelden persbureau Ma’an dat dorpsbewoners slaags raakten met tientallen Israëlische militairen, die traangas, rubberkogels en scherpe munitie gebruikten. Er viel een onbekend aantal gewonden.
Het probleem is allang niet meer de bezetting. Het probleem is het gedogen ervan.
Ramsey Nasr Schrijver / dichter / acteur
