Tijdens de wekelijkse Mars van Terugkeer-demonstratie in Gaza schoten Israëlische militairen vrijdag twee Palestijnse jongens van 16 en 17 jaar dood. Het neerschieten van de 16-jarige is op film vastgelegd. Een bedreiging voor de militairen vormde hij niet. Zondag werd opnieuw een demonstrant gedood.
Op de filmbeelden is te zien hoe de 16-jarige Ahmad Masbah Abu Tuyur een steen gooit in de richting van het zogenoemde ‘grenshek’, dat in de verte zichtbaar is. Vervolgens maakt hij gedurende tien seconden een soort juich-gebaar, de handen boven het hoofd geheven. Dan klinkt een schot en valt de jongen op de grond. Een tweede filmpje toont het voorval uit een andere hoek. Duidelijk is dat de jongen geen bedreiging voor de Israëlische militairen vormde. Hij stierf in een ziekenhuis aan zijn verwondingen.
Tijdens de demonstratie van vrijdag werd nog een tweede Palestijnse tiener gedood, de 17-jarige Bilal Khafaja. Hij kreeg een kogel in de borst. Diezelfde dag stierf in een ziekenhuis in Gaza de 19-jarige Amjad Hamduna aan verwondingen die hij tijdens de demonstratie van 14 juli had opgelopen.
Vandaag werd opnieuw een demonstrant gedood. De 32-jarige man, Atif Muhammad Salih, zou volgens Israëlische bronnen hebben geprobeerd het ‘grenshek’ te vernielen en werd door Israëlische militairen doodgeschoten.
Het Israëlische leger kondigde aan de dood van de twee tieners afgelopen vrijdag te zullen onderzoeken. Een eerder onderzoek van het leger, naar de dood van meer dan 150 Palestijnse demonstranten tussen 30 maart en 14 juli, leverde geen ‘overtredingen door militairen van de schietinstructies’ op. De dood van mensen als verpleegster Razan al-Najjar, de journalisten Abu Hussein en Yasir Murtaja en anderen die zich op grote afstand van het ‘grenshek’ bevonden, werd toegeschreven aan ‘operationele ongelukken’, zoals afketsende kogels en Palestijnen die ineens in de vuurlinie opdoken.
Mensenrechtenorganisatie B’Tselem omschreef het onderzoek als ‘een witwasoperatie, zoals we die ook hebben gezien na de grote aanval op Gaza in 2014, Operation Protective Edge’. Ruim twee weken geleden werd bekend dat het leger bij nader inzien de dood van twee Palestijnse tieners, respectievelijk in maart en juli, opnieuw onderzoekt.
Het is de vraag of minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken inmiddels voldoende informatie tot zijn beschikking heeft om een oordeel te kunnen vellen over het Israëlische geweld tegen de demonstranten. Bijna vier maanden geleden werd hem in de Tweede Kamer gevraagd het Israëlische geweld te veroordelen, de Israëlische ambassadeur te ontbieden en een wapenembargo te overwegen. Blok liet toen weten de resultaten van een ‘onafhankelijk onderzoek’ door Israël (in casu: het Israëlische leger) naar de gebeurtenissen te willen afwachten. Heeft Blok die resultaten intussen geanalyseerd?
Volgens tellingen van The Rights Forum kwamen in 2018 tot dusver 232 Palestijnen door Israëlisch geweld om het leven: 210 in Gaza en 22 op de Westelijke Jordaanoever. Tijdens de Grote Mars van Terugkeer-demonstraties in Gaza, die sinds 30 maart wekelijks plaatsvinden, werden 175 Palestijnen gedood. Onder hen zijn veel kinderen. Het jongste slachtoffer is een jongen van twaalf, die eind juli werd doodgeschoten toen hij van grote afstand naar de demonstraties langs het grenshek stond te kijken.
Ook onder de 35 overige doden die in Gaza vielen waren tieners, en ook een baby. Op 9 augustus kwamen een 23-jarige zwangere vrouw en haar baby van 18 maanden om bij een nachtelijk bombardement op hun woning. Half juli stierven twee jongens van 15 en 16 jaar toen gebouwen naast het parkje waarin zij speelden met raketten onder vuur werden genomen. Opschudding wekte ook de vernietiging van Gaza’s belangrijkste culturele centrum, een maand geleden. Het Al-Meshal Cultural Center, dat onder meer twee theaters bevatte, onderging het lot van andere culturele centra in Gaza: het werd volledig verwoest. Een dag later traden muzikanten en dansers op tussen de puinhopen.
