Waar al jaren voor wordt gewaarschuwd, is bezig werkelijkheid te worden: in de Palestijnse Gazastrook dreigt een acute crisis.
Een menswaardig bestaan is er nagenoeg onmogelijk. Het Rode Kruis roept de wereld op tot ingrijpen.
Het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) waarschuwt dat de infrastructuur en economie van Gaza het punt van volledige ineenstorting hebben bereikt, en dat ook op het terrein van volksgezondheid en milieu een acute crisis dreigt. De organisatie – in de regel spaarzaam met alarmerende berichten – stelt dat onmiddellijk ingrijpen geboden is:
Severe power and fuel shortage has reached a critical point in Gaza, endangering essential services including health care, wastewater treatment and water provision. Without immediate intervention, a public health and environment crisis is looming. Currently, people in Gaza only have power for six hours a day, in most cases. All aspects of life in Gaza have been affected. As a result, a systemic collapse of an already battered infrastructure and economy is impending.
De Palestijnse bevolking van Gaza lijdt onder de gevolgen van drie Israëlische militaire campagnes in de afgelopen negen jaar en de inmiddels tien jaar durende Israëlische blokkade. Een substantieel deel van de kleine landstrook, waarbinnen 1,9 miljoen Palestijnen opgesloten worden gehouden, is verwoest. Kansen om een eigen economie op te bouwen hebben de Palestijnen niet; zelfs de visserij, van oudsher een fundament onder het bestaan van de bewoners, is een levensgevaarlijke bedrijfstak geworden. Humanitaire hulp, voor zover door Israël toegelaten, houdt de bevolking ternauwernood in leven.
Al in 2010 stelde het Rode Kruis dat de Israëlische blokkade van Gaza neerkomt op het collectief straffen van bijna twee miljoen onschuldige burgers en in strijd is met Israëls internationaalrechtelijke verplichtingen. Humanitaire hulp is geen oplossing, stelde de organisatie onder de veelzeggende kop ‘Gaza closure: not another year!’: het optuigen van hulpprogramma’s laat de onderliggende oorzaken intact en sust de wereld in slaap. Dat is precies wat anno 2017 is gebeurd.
Hefboom in de escalerende crisis is het structurele gebrek aan elektriciteit en brandstof. De elektriciteitsvoorziening werkt slechts zes uur per dag, met desastreuze gevolgen voor het maatschappelijk leven. Zo functioneren ziekenhuizen op minimale capaciteit en is de productie van drinkwater zwaar aangetast. Hetzelfde geldt voor de afvalwaterverwerking; vervuiling, overstromingen en ziektes zijn het gevolg, en door vervuiling van het zeewater komt de resterende visvangst steeds verder onder druk.
De energievoorziening in Gaza schiet al jaren tekort. De enige elektriciteitscentrale werd in 2014 door Israël zwaar beschadigd en functioneert maar ten dele. Gaza is afhankelijk van door Israël (en in mindere mate Egypte) geleverde energie, die echter op minimumniveau wordt aangevoerd. Daar komt bij dat de Palestijnse Autoriteit (PA), die de scepter zwaait in delen van de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, de betaling van de door Israël geleverde energie heeft stopgezet. Die maatregel wordt algemeen gezien als een poging van de PA om de heerschappij van Hamas over de Gazastrook te ondermijnen. Hamas verwijt de PA vérgaand samen te werken met Israëls bezettingsregime.
Afgelopen maanden waarschuwden zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als andere organen van de Verenigde Naties voor de ramp die zich in Gaza voltrekt. Eerder al verschenen talloze rapporten waarin onder meer werd gesteld dat de kleine landstrook over drie jaar volledig onleefbaar zal zijn. Nu waarschuwt het Rode Kruis opnieuw. De vraag is of er eindelijk iemand luistert.
Zonder rechtvaardigheid is er in het vredesproces geen vooruitgang mogelijk.
Tineke Lodders Politica
