De oorlogsverklaring van John Bolton aan het Internationaal Strafhof is illustratief voor de gevaarlijke machtspolitiek van de Amerikaanse regering: de internationale rechtsorde en de Palestijnen moeten wijken voor Trumps ‘America and Israel first’.
Het was niet Syrië, waar de provincie Idlib bedreigd wordt door een offensief van Assad-gezinde troepen. Noch was het Myanmar, waar de Rohingya-minderheid vervolgd wordt. John Bolton maakte zich niet druk om China, waar de Uyghur-nationalisten te kampen hebben met onbarmhartige repressie en dat in de Zuid-Chinese Zee verwikkeld is in een territoriaal conflict. Het was niet Jemen of de Krim waar Bolton zich druk over maakte…
Nee, de Amerikaanse Adviseur voor Nationale Veiligheid John Bolton maakte zich, in zijn eerste grote beleidstoespraak sinds hij werd aangesteld door president Trump, woedend over het Internationaal Strafhof (ICC). De extreemrechtse diplomaat lanceerde een frontale aanval op het in Den Haag gevestigde ICC, door hem gezien als een ‘internationale bedreiging van de soevereiniteit van de Verenigde Staten’.
De houwdegen-politicus waarschuwde dat als het ICC een onderzoek zou instellen naar eventuele Amerikaanse oorlogsmisdaden in Afghanistan, de Verenigde Staten sancties zullen instellen tegen de rechters en aanklagers van het ICC. Hetzelfde zal gebeuren als het ICC op het Palestijnse verzoek zou ingaan een onderzoek in te stellen naar de ernstige misdaden van Israël in de bezette gebieden, waaronder het bouwen van nederzettingen en de ‘transfer’ van bevolking.
Bolton kondigde in dezelfde adem de sluiting aan van het PLO-kantoor in Washington. Een van de redenen: het beroep dat de Palestijnen hebben gedaan op het ICC om Israëlische oorlogsmisdaden in Gaza, op de Westoever en in Oost-Jeruzalem te onderzoeken. ‘Hoe is het mogelijk dat het ICC de zogenaamde Palestijnse Staat verwelkomt als lid, terwijl het dreigt de acties van Israël te onderzoeken; een liberale, democratische natie?’, fulmineerde de rijkelijk besnorde Bolton. Israël deed volgens hem niets anders dan zijn burgers beschermen tegen terroristische aanvallen op de Westoever en in Gaza.
Het was een uitgesproken agressieve toespraak op de 18e verjaardag van ‘9/11’ en de start van de War on Terror, waarin de Amerikaanse functionaris zonder blikken of blozen zijn welgemeende doodswens uitsprak richting ICC. ‘We laten het aan het ICC zelf over om de geest te geven. Wat ons betreft is het ICC al dood.’
De oorlogsverklaringen aan het multilaterisme en de internationale rechtsorde staan niet op zichzelf. Eerder al trokken de VS zich terug uit de UNESCO, de VN-Mensenrechtenraad en het Klimaatverdrag. De financiële bijdrage aan het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA (dat gegrondvest is op bindende internationale afspraken) werd dit jaar niet alleen stopgezet, maar er werden ook proactieve politieke stappen gezet om een einde te maken aan het bestaan van de UNRWA.
De Verenigde Staten lijken enerzijds bang voor de wereld en voor internationale afspraken, zoals gemaakt in het Verdrag van Rome dat ten grondslag ligt aan het ICC om verdachten van genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden te vervolgen. Anderzijds lijkt deze America and Israël first-politiek doortrokken van een ongelooflijke arrogantie en het streven de wereld de wil op te leggen.
En Israël? Israël reageerde uitgesproken positief op Boltons toespraak. Een Israëlische woordvoerder herhaalde het lege riedeltje dat het feit dat de PLO zich tot het ICC heeft gericht ‘niet bijdraagt aan het vredesproces’.
Hoe het in diskrediet brengen van het ICC en het criminaliseren van rechters en aanklagers van het hof, dat gebaseerd is op een verdrag van 123 landen (waaronder overigens een groot aantal bondgenoten van de Verenigde Staten), bijdraagt aan vrede in de wereld is een groot raadsel. Het is eerder een macaber signaal dat de Verenigde Staten lak hebben aan de mensenrechten. Waar moeten de Palestijnen van Gaza, de bedoeïenen van Khan al-Ahmar, de slachtoffers van oorlogsmisdaden in Idlib of de Rohingya-vluchtelingen in Bangladesh hun recht halen?
Het is ook een signaal dat de Verenigde Staten op geen enkele wijze deel uitmaken van een oplossing van de kwestie-Palestina/Israël. Integendeel. Trumps politiek lijkt erop gericht de internationale rechtsorde actief te ondergraven en, samen met de regering-Netanyahu, een ‘oplossing’ te forceren waarbij de Palestijnen op de knieën worden gedwongen en letterlijk en figuurlijk geen kant meer op kunnen.
Bolton was onder president George W. Bush als staatssecretaris belast met ‘Wapencontrole en Internationale Veiligheid’, en leverde een actief aandeel aan het plannen, voorbereiden en ten uitvoer brengen van de Amerikaanse inval in Irak in 2003. Nu is hij een enthousiast verdediger van de Israëlische nederzettingenpolitiek, waarbij mogelijk sprake is van oorlogsmisdaden, zoals gedefinieerd in het internationaal recht. Echt gek is het dus niet dat deze havik geobsedeerd is door het ICC. Gevaarlijk is het wel.
