De jaarlijkse AIPAC-conferentie in Washington, de grootste bijeenkomst van de zogeheten internationale Israël-lobby, bracht Israëls oppositie tegen een Palestijnse staat en het ontbreken van een Israëlisch vredesplan scherp onder de aandacht.
De afgelopen dagen vond in Washington de jaarlijkse conferentie van de ‘American Israel Public Affairs Committee’ (AIPAC) plaats. De organisatie omschrijft zichzelf als ‘America’s Pro-Israel Lobby’ en zegt daarmee geen woord teveel. Hoewel bij lange na niet de enige, is de AIPAC zeker de grootste en belangrijkste lobbyorganisatie in de Verenigde Staten − zo niet wereldwijd − die Israëlische belangen behartigt. Het Congres en de Amerikaanse regering zullen geen Israël-gerelateerd besluit nemen zonder instemming van de AIPAC, heet het in Washington.
De jaarlijkse Policy Conference in Washington is dan ook vooral een optocht van Amerikaanse en Israëlische politici die hun onvoorwaardelijke steun aan Israël betuigen en de lof van de Amerikaans-Israëlische relaties bezingen − een ‘orgy of elite devotion to Israel’, zoals Phil Weiss het op de website Mondoweiss uitdrukt. Premier Benjamin Netanyahu, thuis wegzinkend in een moeras van beschuldigingen van belangenverstrengeling en fraude, vond er gisteren een warm bad. Ook de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley kreeg de 18 duizend aanwezigen op de banken. Onder de overige sprekers waren vice-president Mike Pence, de Amerikaanse ambassadeur in Israël David Friedman, enkele tientallen Congresleden en dertien Israëlische ministers en parlementsleden.
Voor een wanklank zorgde uitgerekend Howard Kohr, de bestuursvoorzitter van de AIPAC. Hij was zo onvoorzichtig te pleiten voor realisering van de tweestatenoplossing. Daarmee joeg hij alle tegenstanders van die oplossing − van Netanyahu’s Likudpartij tot de Israëlische kolonistenbeweging − in de gordijnen. Ongewild zette Kohr zo de schijnwerper op de brede Israëlische oppositie tegen een Palestijnse staat en de tweestatenoplossing, en op het ontbreken van zoiets als een Israëlisch vredesplan. En niet te vergeten op de macht van de radicale kolonistenbeweging, die verbeten haar ideaal van een éénstaatoplossing nastreeft − met de Palestijnen in de rol van tweederangsburger.
Kohr begon nog wel plichtsgetrouw door de Palestijnen het uitblijven van vrede in de schoenen te schuiven. Als zij nou eindelijk de ‘generaties van haat’ achter zich zouden laten, wachtte hen ‘een stralende toekomst’, vervolgde hij. En wel in een eigen staat Palestina. En daar, zei Kohr, moet de Israël-lobby zich voor inzetten:
We must all work for that, toward that future, two states for two peoples: one Jewish with secure and defensible borders and one Palestinian with its own flag and its own future.
Opvallend is dat Kohr pleit voor een ‘joodse staat met veilige en verdedigbare grenzen’, terwijl Palestina zich slechts mag verheugen op ‘een eigen vlag en toekomst’. Maar voor de tegenkrachten die hij losmaakte is íedere verwijzing naar een staat Palestina vloeken in de kerk.
Binnen een dag had de AIPAC-top een boze brief in de bus van de Regionale Raad van Samaria, een overkoepelend lichaam van 35 illegale Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) op de bezette Westelijke Jordaanoever. Daarin keerde voorzitter Yossi Dagan zich tegen Kohrs standpunt en met name tegen de beleidsdocumenten van de AIPAC, waarin staat dat Israël streeft naar een tweestatenoplossing. Onzin, stelt Dagan: in het regeerakkoord dat na de Israëlische verkiezingen van 2015 tot stand kwam staat geen letter over zo’n oplossing, noch over een vredesproces. En ook in de beleidsdocumenten van de Amerikaanse regering ontbreekt iedere verwijzing naar een Palestijnse staat. Het uitgangspunt van Kohr en de AIPAC heeft ‘geen feitelijke basis’ en is zelfs ‘schadelijk voor de pogingen om tot een dialoog in het Midden-Oosten te komen’, aldus Dagan.
Dagan kreeg bijval in wat in de Israëlische pers ‘een storm van verklaringen’ heet. Sterk vertegenwoordigd in die storm was Israëls grootste politieke partij, de Likud van premier Netanyahu. Likud-kopstuk Shevach Shtern stelde onomwonden dat het Israëlische kabinet zal voorkomen dat er een Palestijnse staat komt ‘in het hart van Israël’, daarmee onderstrepend dat de Palestijnse Westoever en Oost-Jeruzalem ook wat hem betreft Israëlisch grondgebied zijn:
A decisive majority, even 100 percent in my opinion, of cabinet ministers, certainly those in Likud, will stand in the way of the establishment of a Palestinian state in the heart of the country.
Shtern verwees naar de op 31 december 2017 unaniem aangenomen resolutie van Likud, waarin het Centraal Comité van de partij opriep tot verdere annexatie van Palestijns gebied en ongeremde uitbreiding van de illegale nederzettingen:
I don’t know what AIPAC is doing. Just two months ago, the internal committee of the country’s ruling party voted to apply Israeli sovereignty to Judea, Samaria and Greater Jerusalem − a 180 degree difference from the establishment of a Palestinian state.
Meerdere parlementariërs van de Likud, en ook onderminister van Buitenlandse Zaken Tzipi Hotovely, kwamen met vergelijkbare verklaringen, beklemtonend dat de stichting van een Palestijnse staat een garantie voor ‘terrorisme in het hart van Israël’ zou betekenen. Hotovely prees het ‘nieuwe denken’ over de kwestie-Palestina/Israël, zoals gepraktiseerd door president Trump. Daarin is de 25 jaar lang door Trumps voorgangers en de internationale gemeenschap nagestreefde tweestatenoplossing losgelaten. Hotovely en anderen dringen er bij de internationale Israël-lobby en de joden in de Verenigde Staten op aan zich actief achter Trump en de Israëlische regering te scharen.
Zo bracht de conferentie de minachting van Israëls politieke establishment voor de rechten van de Palestijnen scherp voor het voetlicht. Een eigen staat kunnen zij vergeten, gelijke rechten binnen één staat ook. Alle kaarten worden gezet op verdere illegale kolonisering van Palestijns gebied en voortgaande onderdrukking van de lokale bevolking. Eens te meer werd pijnlijk duidelijk dat Israël, om een geliefde uitdrukking van Netanyahu te gebruiken, no partner for peace is.