Bij de grootste Palestijnse demonstraties sinds het begin van de ‘Mars van Terugkeer’ richtte het Israëlische leger maandag in Gaza een slachting aan. Scherpschutters doodden 55 betogers. Meer dan 2770 Palestijnen raakten gewond.
Zoals alom gevreesd liepen de demonstraties van maandag uit op een ongekend bloedbad. De dag waarop Israël zeventig jaar bestond en de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem werd geopend, was vooraf aangeduid als de culminatie van de demonstraties die de Palestijnen sinds 30 maart in Gaza organiseren onder de noemer ‘Grote Mars van Terugkeer’. Dinsdag wordt met evenveel vrees tegemoet gezien. Dan herdenken de Palestijnen de Nakba (‘Catastrofe’), de verdrijving van circa 750 duizend Palestijnen door joodse milities en het Israëlische leger in 1947-1949.
Volgens Israëlische en Palestijnse media demonstreerden maandag zeker 35 duizend Palestijnen op meer dan tien plaatsen langs het grenshek met Israël. Het Israëlische leger schatte het aantal betogers op 50 duizend en sprak van een ‘ongekende opkomst’. Het leger schoot met scherpe munitie op de betogers. Volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza vonden 55 Palestijnen de dood en raakten meer dan 2770 demonstranten gewond als gevolg van geweervuur en de inademing van traangas.
Onder de doden zijn minstens zeven tieners in de leeftijd van 14 tot 19 jaar. Van de gewonden verkeren er minimaal veertig in kritieke toestand. Meer dan 1200 gewonden zijn door scherpe munitie geraakt, aldus het ministerie in Gaza. Palestijnse bronnen melden dat onder de gewonden tien Palestijnse journalisten zijn. Zes van hen, onder wie een journalist van Al-Jazeera, zouden met scherpe munitie zijn neegeschoten.
Al-Jazeera-journaliste Stefanie Dekker meldde vanuit Gaza dat de Israëlische militairen een ‘ongelofelijke hoeveelheid scherpe munitie’ op de betogers afschoten:
There was an incredible amount of live fire, it explains the high death toll and the more than 2,000 injured. […] There was tear gas raining down on people and people being shot at, people who were peacefully protesting at the border.
Een deel van de demonstranten gooide stenen en molotovcocktails naar het grenshek. Op tien plaatsen aan de Israëlische kant van de grens ontstond brand. Volgens het Israëlische leger probeerden drie Palestijnen explosieven bij het grenshek te plaatsen. De drie werden direct gedood. De Israëlische luchtmacht voerde minstens vijf aanvallen op ‘Hamas-doelen’ in Gaza uit ‘ter vergelding van Palestijns geweld’.
Voor het eerst tijdens de Grote Mars van Terugkeer vonden ook op de bezette Westelijke Jordaanoever grote demonstraties plaats, onder meer in Ramallah, Bethlehem en Hebron. Aan de grens met Israël bij Qalandiya gooiden honderden demonstranten stenen naar Israëlische militairen, die op de gebruikelijke wijze reageerden: met traangas, rubberkogels en scherpe munitie. Onduidelijk is nog of er op de Westoever doden te betreuren zijn.
Ook afgelopen vrijdag werd er, voor de zevende week op rij, in Gaza gedemonstreerd. Daarbij werd één demonstrant doodgeschoten en vielen meer dan zevenhonderd gewonden. Een dag later stierf in een ziekenhuis in Gaza een 15-jarige Palestijn aan zijn verwondingen.
Zaterdag voerde de Israëlische luchtmacht aanvallen uit in de Gazastrook. Volgens de Israëlische autoriteiten waren die gericht tegen een Palestijnse tunnel die onder constructie was en tot dicht bij het grenshek was gevorderd. Ook sloot Israël de grensovergang Kerem Shalom, nadat daar voor de tweede opeenvolgende week door demonstranten vernielingen waren aangericht en brand was gesticht, volgens Israëlische informatie aan de pijpleiding waarlangs brandstof naar Gaza wordt aangevoerd. De grensovergang was de enige die open was voor vrachtvervoer naar Gaza.
In 2018 kwamen tot dusver 142 Palestijnen door Israëlisch geweld om het leven: 126 in Gaza en 16 op de Westelijke Jordaanoever. Het aantal Palestijnen dat in het kader van de Grote Mars van Terugkeer werd gedood liep op tot minstens 110, het aantal gewonden tot meer dan 11.120.
