Gezamenlijk statement over het besluit van Nederland om de samenwerking met UAWC stop te zetten

Negenentwintig Nederlandse organisaties spreken in krachtige termen hun bezorgdheid uit over de beslissing van de Nederlandse regering om de samenwerking met de Palestijnse organisatie Union of Agricultural Work Committees (UAWC) voortijdig te beëindigen en de financiering in te trekken.

De Palestijnse landbouworganisatie UAWC ondersteunt agrarische gemeenschappen en vissers op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza. Op 5 januari maakte het kabinet bekend de subsidiëring van de organisatie te staken. Dat gebeurde op gezochte gronden en onder druk van Israël en zijn lobby. © UAWC

Op 5 januari 2022 hebben de ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking met de Kamer de appreciatie gedeeld van het externe onderzoek naar de Palestijnse organisatie UAWC. UAWC verricht sedert vele jaren belangrijk werk ten behoeve van boeren en vissers in de bezette Palestijnse gebieden en heeft al sinds 2007 een samenwerkingsverband met Nederland.

Uit dit onderzoek is niet gebleken dat, zoals de aantijgingen luidden, UAWC banden onderhield met de Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP). Uit de brief van de ministers blijkt verder dat:

er geen bewijs is gevonden voor financiële banden tussen UAWC en de PFLP;
er geen bewijs is gevonden voor een organisatorische eenheid met-, of door aansturing door PFLP;
er geen bewijs is dat stafleden of bestuursleden van UAWC hun positie gebruikt hebben voor terroristische activiteiten of om terroristische activiteiten te steunen.

Het kabinet oordeelt dat op basis van dit onderzoek niet geconcludeerd kan worden dat er organisatorische banden zijn tussen UAWC en PFLP. Wel zou er sprake zijn van individuele banden van UAWC medewerkers met PFLP. [1] Het kabinet rekent UAWC dit zwaar aan en heeft om die reden de samenwerking stopgezet. In dezelfde brief wordt tevens gemeld dat de Israëlische regering informatie aan Nederland heeft verstrekt over het plaatsen van de zes Palestijnse ngo’s op de terrorismelijst. Nederland is deze informatie nog aan het beoordelen, maar er is inmiddels al sprake van een verscherpte due dilligence-verplichting bij het beoordelen van projectaanvragen.

De ondertekende organisaties betreuren het besluit van de Nederlandse regering om de samenwerking met UAWC stop te zetten. Allereerst is de beslissing genomen op basis van een twijfelachtige onderbouwing en heeft het onderzoek duidelijk aangetoond dat er geen sprake was van financiële of organisatorische banden tussen UAWC en de PFLP. De beslissing is gebaseerd op het feit dat medewerkers van UAWC banden zouden hebben met de PFLP. Dit gaat echter in tegen Europees beleid: in maart 2020 verwittigde de EU het Palestijnse NGO-netwerk dat geen enkele maatschappelijke organisatie enig natuurlijk persoon mag discrimineren op basis van politieke affiniteit. Bovendien is de vraag of van maatschappelijke organisaties gevraagd mag worden of (en in hoeverre) zij de politieke affiniteit en banden met andere organisaties controleren. De beslissing gaat (ook daarom) in tegen de vrijheid van vergadering, vrijheid van meningsuiting en het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.

Daarnaast is deze beslissing, mede door het moment waarop die genomen is, door de Israëlische regering, de Israëlische media en door de internationale gemeenschap geïnterpreteerd als het gevolg geven van Nederland aan de eerdere beslissing van Israël om de zes Palestijnse organisaties (waaronder UAWC) op de terrorismelijst te plaatsen. Hiermee creëert Nederland een gevaarlijk precedent en draagt het bij aan mogelijk onherstelbare schade aan het Palestijnse maatschappelijk middenveld.

Voor het reeds in oktober genomen, hoogst omstreden Israëlische besluit om de zes organisaties tot terroristische organisaties te verklaren heeft Israël tot op heden geen onderbouwing kunnen aanleveren. [2]

Inmiddels is het voor veel Nederlandse en Europese partnerorganisaties van deze zes Palestijnse ngo’s moeilijk of onmogelijk om contractueel de gecommitteerde financiële middelen over te maken. Er is dus al sprake van de facto uitvoering van de beslissing van Israël.

De ondergetekende organisaties roepen de Nederlandse regering nogmaals met klem op om niet bij te dragen aan de uitholling van het Palestijnse maatschappelijke middenveld en om:

Het besluit om de samenwerking met UAWC te beëindigen, te herzien;
Publiekelijk steun uit te spreken voor het Palestijns maatschappelijk middenveld en steun aan  het Palestijns maatschappelijk middenveld te vergroten of in ieder geval de geldende afspraken  na te komen;
Te komen met een deugdelijk plan van aanpak voor toekomstige gevallen waarin  maatschappelijke organisaties worden beschuldigd van terrorisme en waarin de adviezen van VN-rapporteur voor antiterreur en de bescherming van mensenrechten in acht genomen zijn;
Zolang de door Israël verstrekte informatie over de zes Palestijnse ngo’s nog wordt beoordeeld,  ervoor te zorgen dat de financiële stromen naar de Palestijnse partnerorganisaties doorgang  kunnen blijven vinden;
Zich publiekelijk uit te spreken tegen de beslissing van de Israëlische regering om de zes NGO’s tot  terroristische organisaties te verklaren en deze beslissing te veroordelen als een ongeoorloofde inperking van de ruimte van het Palestijnse maatschappelijk middenveld en de Israëlische regering op te roepen om het betreffende besluit met onmiddellijke ingang in te trekken;
Informatie te verstrekken over de nieuwe due diligence procedure die de Nederlandse vertegenwoordiging heeft opgezet om Palestijnse organisaties te screenen.

[1] https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2022Z00093&did=2022D00176

[2] https://www.972mag.com/israel-document-palestinian-ngos/

The Rights Forum

ELSC

PAX

SOMO

Cordaid

Hivos

Action Aid

Both ENDS

WO=MEN

Women’s Initiatives Network