In een brief roept The Rights Forum het bestuur van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond op af te zien van deelname aan het WK in bezet Oost-Jeruzalem, en zich in te zetten voor verplaatsing van het toernooi naar Den Haag.
Amsterdam, 11 november 2022
Geacht bestuur,
The Rights Forum heeft kennisgenomen van het voornemen van de KNSB om een Nederlands schaakteam af te vaardigen naar het wereldkampioenschap voor landenteams dat van 19 tot 26 november a.s. wordt gespeeld in Oost-Jeruzalem. Middels deze brief roepen wij u op daarvan af te zien.
Ter introductie: The Rights Forum bestaat uit juristen, hoogleraren internationaal recht, voormalige politici, ministers en diplomaten, journalisten, onderzoekers en andere professionals, met achtergronden in organisaties als het Internationale Rode Kruis en de Verenigde Naties. Samen zijn zij goed voor een schat aan ervaring en kennis op het terrein van de internationale rechtsorde, met name ten aanzien van het zogenoemde ‘Palestijns-Israëlische conflict’. Op grond van die expertise richten wij ons tot u.
Anders dan de wereldschaakbond FIDE in haar uitingen wil doen geloven ligt Oost-Jeruzalem niet in Israël, maar in door Israël militair bezet Palestina, i.c. de zogenoemde ‘bezette Palestijnse gebieden’. De bezetting duurt inmiddels 55 jaar en fungeert als springplank voor de gestage verdrijving van de lokale Palestijnse bevolking van Oost-Jeruzalem en (delen van) de Westelijke Jordaanoever en haar vervanging door Joodse kolonisten uit Israël, de VS, Europa en andere landen.
Dat proces gaat gepaard met ernstige mensenrechtenschendingen en is in Oost-Jeruzalem goed waarneembaar, onder meer in Sheikh Jarrah, een van de wijken waar de Palestijnse inwoners te maken hebben met een mix van juridische procedures, geweld van bezettingstroepen en terreur van kolonistenmilities, bedoeld om hen uit Jeruzalem weg te krijgen. Het ‘Dood aan de Arabieren’ schalt er frequent door de straten. De Nederlandse schakers zullen het ongetwijfeld horen, want Sheikh Jarrah grenst vrijwel aan de accommodatie waar zij spelen en verblijven. Ook de kans dat zij getuige zijn van gewelddadig Israëlisch optreden of gedwongen huisuitzettingen van Palestijnen is reëel.
We wijzen erop dat het Internationaal Strafhof een officieel onderzoek heeft ingesteld naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de door Israël bezette Palestijnse gebieden. Dat gebeurde na een uitgebreid vooronderzoek én na een definitief juridisch oordeel over de vraag of het Strafhof rechtsmacht heeft in de gebieden. Dat is het geval.
Het Strafhof baseert zich bij zijn onderzoek op het Statuut van Rome. Daaronder geldt de Israëlische kolonisering van Oost-Jeruzalem als een oorlogsmisdaad. Navraag bij het Land Research Center leert ons dat de accommodatie waar de Nederlandse schakers verblijven en spelen is gebouwd op door Israël illegaal geconfisqueerd Palestijns land. Een verblijf betrekt hen derhalve direct bij de misdadige realiteit.
Daarnaast wijzen wij u op de rapporten van gerenommeerde mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, Human Rights Watch, B’Tselem, Al-Haq en andere, waaruit blijkt dat Israël een regime van apartheid heeft ingesteld. In welke mate de Palestijnen in Oost-Jeruzalem daaraan blootstaan bleek ten overvloede bij de Israëlische verkiezingen van 1 november jl. Hoewel Israël hun stadsdeel heeft ‘geannexeerd’, mochten de 360 duizend Palestijnse inwoners niet meebeslissen over de samenstelling van het parlement en de regering die hun levens bepalen. Dit in tegenstelling tot de 230 duizend kolonisten die zich, gefaciliteerd door diezelfde regering, intussen illegaal in het stadsdeel hebben gevestigd. Zo ziet apartheid – een misdaad tegen de menselijkheid – eruit.
Tot slot wijzen wij erop dat de Israëlische annexatie van Oost-Jeruzalem noch door de Nederlandse regering, noch door de VN is erkend. De VN-Veiligheidsraad heeft de Israëlische bezetting en kolonisering van de Palestijnse gebieden bij herhaling in bindende resoluties scherp veroordeeld.
Wij zijn van mening dat deelname aan het toernooi om deze redenen onaanvaardbaar is en zou neerkomen op legitimering, normalisering en verdieping van de bestaande illegale en onrechtvaardige situatie. Deelname zou bovendien in strijd zijn met de statuten van de FIDE, waarin (artikel 4) ‘elke vorm van discriminatie wordt verworpen’ en de FIDE ‘zich ertoe verbindt alle internationaal erkende mensenrechten te eerbiedigen en ernaar streeft de bescherming van deze rechten te bevorderen’.
Wij roepen de Schaakbond met klem op haar deelname aan het toernooi te annuleren en alles in het werk te stellen om dat te verplaatsen naar een land dat de internationale rechtsorde respecteert en waar de mensenrechten in veilige handen zijn. Vanuit dat perspectief is Nederland een voor de hand liggend alternatief, waarbij Den Haag als Internationale Hoofdstad van Vrede en Recht een duidelijke meerwaarde biedt.
Wij zien uw reactie met belangstelling tegemoet. Vanzelfsprekend zijn wij bereid tot nadere toelichting en beantwoording van eventuele vragen.
Met vriendelijke groet,
Gerard Jonkman, directeur The Rights Forum
