Dit zogeheten internationaal recht regelt de relaties tussen staten, kent hen rechten en plichten toe en bevat ook bepalingen voor situaties van conflict en oorlog. Het staat ook bekend als het volkenrecht en het internationaal publiekrecht, en is mede van toepassing op internationale organisaties en politieke lichamen.
In een wereld die wordt gekenmerkt door groeiende internationale afhankelijkheid geldt het internationaal recht als een pijler onder wat we moderne beschaving noemen. Na de verschrikkingen van steeds bloediger oorlogen, zo was de gedachte achter de ontwikkeling ervan, zou niet langer het recht van de sterkste bepalend moeten zijn, maar zouden alle staten zich moeten conformeren aan gezamenlijk overeengekomen rechtsregels. ‘Vrede door recht’ werd het uitgangspunt voor een internationale rechtsorde waaraan tot op de dag van vandaag wordt gebouwd.
In de ontwikkeling van het internationaal recht heeft Nederland een belangrijk aandeel gehad. Met Den Haag heeft het bovendien de thuisbasis van dat recht binnen de grenzen. Een even unieke als eervolle positie, die bijzondere verantwoordelijkheden met zich meebrengt, ook met betrekking tot de kwestie-Palestina/Israël.
Op dit onderwerp valt Nederland echter opzichtig uit zijn traditionele rol van hoeder van het recht. Uit loyaliteit met Israël worden niet alleen Israëls schendingen van het recht getolereerd en de rechten van de Palestijnen uit het oog verloren, maar ook de eigen internationaalrechtelijke verplichtingen in de wind geslagen. Nederland is, als het om Palestina en Israël gaat, niet de rechterhand van Vrouwe Justitia, maar de steun en toeverlaat van Israël. Daarvoor betalen niet alleen de Palestijnen, maar ook de internationale rechtsorde en Nederlands internationale reputatie een hoge prijs.
In die partijdige houding staat Nederland niet alleen. De internationale gemeenschap heeft de Israëlische bezetting en kolonisering van Palestina en de daarmee gepaard gaande mensenrechtenschendingen weliswaar veelvuldig scherp veroordeeld, maar weigert hardnekkig Israël tot het respecteren van het recht te dwingen. Daarmee is de internationale gemeenschap medeverantwoordelijk voor het voortbestaan van de kwestie. Internationale sancties zijn wél van kracht tegen Hamas, dat als een terroristische organisatie wordt beschouwd en internationaal goeddeels geïsoleerd is.
De door de internationale gemeenschap op papier nagestreefde ‘rechtvaardige en duurzame vrede’ zal een utopie blijven zolang diezelfde gemeenschap blijft weigeren haar verantwoordelijkheid te nemen. In de visie van The Rights Forum is realisering van de rechten van zowel Israëli’s als Palestijnen een noodzakelijke voorwaarde voor een vredesregeling, hoe die er in de praktijk ook mag uitzien. Hoe dan ook is er geen enkele reden om de Palestijnen nog één dag langer de elementaire rechten te ontzeggen die Israëli’s, en ook Nederlanders, met grote vanzelfsprekendheid voor zichzelf opeisen.
In dit dossier wordt ingegaan op de betekenis van het recht voor de kwestie-Palestina/Israël. Na een korte schets van de ontwikkeling van het recht en de rol daarin van Nederland, wordt stilgestaan bij de specifieke rechten die in het geding zijn en de schendingen daarvan door Israël en de Palestijnen, bij het Palestijnse recht van terugkeer, en tenslotte bij de poging van de Palestijnen om bij het Internationaal Strafhof hun recht te halen.
