De aanslagen van Hamas in Israël hebben een ongekende geweldsspiraal in gang gezet. De volledig geïsoleerde Gazastrook wordt door Israël zwaar gebombardeerd. Analisten waarschuwen voor een ramp zonder weerga.
Op zaterdag 7 oktober voerden naar verluidt 1.500 of meer strijders van Hamas, de Palestijnse organisatie die in de Gazastrook de scepter zwaait, een terreuraanval uit op Israëlisch grondgebied. Het Israëlische leger werd volkomen verrast. Dagenlang vonden op tal van plaatsen gevechten plaats, resulterend in de dood of gevangenneming van Hamasstrijders. Onbekend is of zich nog strijders in Israël bevinden. Intussen worden vanuit de Gazastrook nog raketten op Israël afgevuurd.
Het aantal doden aan Israëlische zijde is opgelopen tot ruim 1.200. Volgens de autoriteiten worden nog 423 gewonden in ziekenhuizen behandeld. Naar verluidt worden ruim honderd gegijzelden, onder wie Israëlische en internationale burgers, door Hamas in Gaza vastgehouden. Drie van hen zouden zijn vrijgelaten.
Inmiddels heeft Israël een meedogenloze aanval geopend op de Gazastrook waar 2,1 miljoen Palestijnse burgers als gevolg van de Israëlische blokkade al 16 jaar leven in een humanitaire hel. Voorafgaand daaraan heeft Israël de aanvoer van water, elektriciteit, brandstof, voedsel en medicijnen volledig afgesloten.
Met zware bombardementen worden gebouwen, stadswijken en vluchtelingenkampen getroffen of volledig van de kaart geveegd. Ziekenhuizen kunnen de stroom gewonden niet aan en zullen over enkele dagen helemaal niet meer kunnen functioneren vanwege gebrek aan elektriciteit, brandstof en water. Ambulances kunnen slachtoffers niet meer bereiken als gevolg van de ravage in de straten.
Volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza zijn bij de Israëlische bombardementen tot dusver 1.448 Palestijnen, onder wie 447 kinderen, gedood. Ook zijn 6.868 gewonden geteld. Hoe nauwkeurig die op donderdagmiddag gemelde aantallen zijn is onduidelijk. Overal zoeken Palestijnen tussen het puin naar overlevenden.
Kinderen behoren tot de voornaamste slachtoffers van het niet-aflatende geweld dat Israël de afgelopen 16 jaar over de Gazastrook heeft uitgestort. Uit een woensdag verschenen onderzoek blijkt dat 95 procent van de kinderen in Gaza kampt met structurele angst, depressie en trauma.
Meer rampspoed dreigt. Israël heeft langs de ‘grens’ – in feite de demarcatielijn – met Gaza een grote legermacht op de been gebracht en lijkt zich op te maken voor een grondoffensief in het overbevolkte stedelijke gebied. De Palestijnse bevolking kan geen kant op. Volgens berichten van hulporganisaties zijn ruim 350 duizend inwoners op de vlucht geslagen. Velen zoeken bescherming in scholen van de VN-organisatie UNRWA.
Diezelfde VN-organisatie maakte woensdag bekend dat elf van haar medewerkers bij de bombardementen zijn omgekomen. Ook het Rode Kruis betreurt de dood van medewerkers, onder meer van medici die omkwamen toen twee ambulances werden getroffen.
De Israëlische oproep dat de Palestijnen maar moeten vluchten naar het voor hen amper toegankelijke Egypte doet het ergste verwachten. Die vrees wordt gevoed door het feit dat Israël de grensplaats Rafah waar de Palestijnen zich verzamelden deze donderdag zwaar bombardeerde.
Bovendien hebben Israëlische politici de afgelopen jaren gedreigd met een ‘nieuwe Nakba’, verwijzend naar de verdrijving van tenminste 750 duizend Palestijnen tussen 1947 en 1949. In Gaza leven circa anderhalf miljoen van die vluchtelingen en hun nazaten nog steeds in acht kampen, wachtend op de dag dat zij kunnen terugkeren naar hun voormalige woonplaatsen in Israël. De Israëlische oproep om naar Egypte te vluchten heeft ook daarom grote impact.
Israël zelf verkeert nog in diepe schok over de onverwachte aanval van Hamas. Het heeft altijd vertrouwd op zijn inlichtingendiensten die de opmaat naar de aanval volledig lijken te hebben gemist. Ook het imago van premier Netanyahu als ‘Mr. Security’ heeft een zware deuk opgelopen. Hem wordt verweten de veiligheid van het land te hebben verwaarloosd om de door zijn kabinet nagestreefde juridische hervormingen te realiseren. Ook de onbevestigde berichten dat Egypte hem heeft gewaarschuwd voor de ophanden zijnde aanval van Hamas roepen vragen op.
Gevolg is dat bij de Israëlische politiek en strijdkrachten alle remmen los zijn en haat en de roep om wraak overheersen. ‘Gaza zal nooit meer hetzelfde zijn’, dreigde Herzl Halevi, stafchef van Israëlische leger, deze donderdag. Talloze prominente Israëli’s gingen hem met vergelijkbare uitspraken voor.
Tegen die achtergrond spreken analisten hun vrees uit voor een ramp zonder weerga. Het afsluiten van de allereerste levensbehoeften van 2,1 burgers is een omineus teken en een ernstige schending van het internationaal recht dat collectieve straffen verbiedt. Wie die grens passeert is tot meer bereid, is de overheersende angst. Wij zullen onze lezers op de hoogte houden van de ontwikkelingen.
