Donderdag (morgen) hebben politieke partijen in de Tweede Kamer de kans moties in te dienen over Gaza. Er zal – als er genoeg Kamerleden aanwezig zijn – direct worden gestemd. Gaat Nederland zich nu wél inzetten om de genocide te stoppen?
De Tweede Kamer kwam twee weken geleden terug van reces voor een debat van de commissie Buitenlandse Zaken over Gaza en maatregelen tegen Israël. Het resultaat: demissionair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp, gesteund door VVD-buitenlandwoordvoerder Eric van der Burg, vonden het wederom niet nodig noemenswaardige maatregelen te nemen om genocide te stoppen.
Naar aanleiding van dit debat kunnen Kamerleden morgen (donderdag) moties indienen. Het is hét moment voor politieke partijen om kleur te bekennen. Waar staan ze wanneer het aankomt op het stoppen van genocide, het handhaven van internationaal recht en internationale verdragen, en het opkomen voor mensenrechten? Durven ze woorden van steun voor Palestijnen om te zetten in daden?
Het is meteen ook een van de laatste kansen voor de verkiezingen om een signaal af te geven en stelling te nemen. Met een stemming op donderdag wordt het onderwerp van het commissiedebat over Gaza op 7 augustus afgesloten.
Donderdag zullen de partijen eerst in een zogeheten tweeminutendebat om 16.00u hun moties indienen, waar alleen ruimte is om de moties voor te lezen. Er zal dus geen daadwerkelijk debat plaatsvinden. Na het indienen van alle moties zal er aansluitend één voor één over worden gestemd, op voorwaarde dat de vereiste meerderheid van 76 Kamerleden aanwezig is.
De Kamerleden weten dat niet alleen de ogen van Nederland, maar ook van de geschiedenis én van de internationale rechtsorde over hun schouders meekijken. Onder het Genocideverdrag moét Nederland alle beschikbare middelen inzetten om genocide te voorkomen en te stoppen.
Deze plicht ging al in januari 2024 in, en is sindsdien door Nederland verzaakt, stelde de Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken (CAVV) vorige maand vast. Vanaf dat moment was er, op basis van het oordeel van het Internationaal Gerechtshof in de zaak van Zuid-Afrika tegen Israël, juridisch sprake van een ‘ernstig risico op genocide’.
Dat minister Veldkamp en een partij als de VVD dit ernstige risico op genocide – die inmiddels onomstotelijk een daadwerkelijke genocide ís – nog altijd ontkennen, komt neer op een grove minachting voor internationaal humanitair recht.
Dat is meteen een van de moties die donderdag moet worden ingediend: het erkennen dat Israël genocide pleegt in Gaza en van de plichten voor Nederland die daaruit voortvloeien.
Andere moties zouden moeten gaan over het erkennen van de staat Palestina, het instellen van een volledig wapenembargo, handelsverbod met de illegale Israëlische nederzettingen in bezet gebied, economische sancties tegen Israël, het beschermen van journalisten in Gaza, het opschorten van het EU-associatieverdrag, verhoogde steun aan UNRWA, sancties tegen kolonisten en verantwoordelijke politici, materiële en politieke steun aan Palestijnse en Israëlische mensenrechtenorganisaties en het stoppen met militaire samenwerking met Israël.
Ook moet een volledig einde aan de bezetting moeten worden geëist. Over minder dan een maand verloopt de deadline die de VN heeft gesteld voor de ontmanteling van Israëls illegale bezetting. Nederland heeft nog geen enkele stap gezet om deze eis kracht bij te zetten, iets wat volgens het internationaal recht wel zou moeten.
Kortom, donderdag gaat duidelijk maken welke partij genocide en bezetting wil stoppen en welke partij blijft kiezen voor medeplichtigheid.
