De overgrote meerderheid van de woningen komt diep in bezet Palestijns gebied. Het besluit volgt op de aanbesteding van 1.355 woningen voor kolonisten eerder deze week.
Israël gaat nog eens 2.860 woningen bouwen in bezet Palestijns gebied. Woensdag kregen dertig afzonderlijke uitbreidingsplannen groen licht van de autoriteiten. Dat schrijft Peace Now, de Israëlische waakhond die het illegale nederzettingenproject op de voet volgt. Met deze stap schaadt Israël opnieuw de Palestijnse rechten, de eigen belangen en de kans op vrede, concludeert de organisatie terecht.
Negentig procent van de woningen zal worden gebouwd in Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) diep op de bezette Westelijke Jordaanoever. Peace Now spreekt van ‘een enorme expansie van geïsoleerde nederzettingen’. Zo krijgt de nederzetting Kedumim 377 nieuwe woningen, Har Bracha 286, Eli 628 en Revava 399. Daarnaast hebben vier plannen, samen goed voor 113 woningen, betrekking op Givat Ze’ev, een van de nederzettingen die Jeruzalem en Ramallah van elkaar scheiden.
Opvallend is verder dat woensdag twee zogenoemde ‘buitenposten’ met terugwerkende kracht werden ‘geregulariseerd’ – Israëlische newspeak voor het tot officiële nederzetting bevorderen van een door kolonisten gestichte gemeenschap die ook onder Israëlisch recht illegaal is. Het gaat om de buitenposten Mitzpe Danny, die voortaan als de nederzetting Michmash East door het leven gaat, en het vlakbij het met ontruiming bedreigde bedoeïenendorp Khan al-Ahmar gebouwde Haroeh Haivri, dat voor een daar gevestigd opleidingsinstituut 24 woningen mag bijbouwen, waaronder 14 voor de huisvesting van zeventig studenten.
De uitbreidingen volgen het bekende patroon van de Israëlische kolonisering, zoals door ons eerder beschreven. Vanuit aanvankelijk geïsoleerde nederzettingen op strategische locaties maakt Israël zich stapsgewijs meester van steeds meer Palestijns land, ten koste van de rechtmatige bewoners. Om deze de facto annexatie nog schrijnender te maken zijn veel van de inwoners van de nederzettingen Amerikanen, Nederlanders en andere buitenlanders, niet zelden christenen die tot het jodendom zijn overgegaan om zich met een Israëlisch paspoort in bezet gebied te kunnen vestigen.
Afgelopen zondag besteedde Israël al de bouw van 1.355 woningen aan, zoals wij eerder meldden. Aannemers die geïnteresseerd zijn om de woningen te bouwen kunnen inschrijven op dertien goedgekeurde plannen. Ook in dit geval zal ruim negentig procent van de woningen verrijzen in nederzettingen diep in Palestijns gebied.
Daarnaast werd de bouw van 83 woningen in Givat Hamatos aanbesteed, de nederzetting in het zuiden van bezet Oost-Jeruzalem waar Europese diplomaten eind vorig jaar door kolonisten werden verjaagd. De diplomaten protesteerden tegen de door Israël aangekondigde uitbreiding van Givat Hamatos met circa 2.600 woningen, een uitbreiding die volgens de EU een definitieve nagel aan de doodskist van de tweestatenoplossing zou vormen. De protesten hadden geen resultaat, evenmin als de harde kritiek van de VN, afgelopen zomer, op goedgekeurde plannen voor de uitbreiding van andere nederzettingen in Oost-Jeruzalem en op de Westoever.
Wie mocht hebben gehoopt dat de in juni aangetreden regering van Naftali Bennett, naar eigen zeggen een ‘regering van verandering’, een minder agressieve Palestinapolitiek zou voeren dan de voorafgaande kabinetten-Netanyahu, kwam bedrogen uit. Het beleid van Bennett is minstens zo grimmig, zoals afgelopen week ook bleek uit het op de Israëlische terrorismelijst plaatsen van zes Palestijnse maatschappelijke organisaties.
De komende weken en maanden krijgen nog meer plannen voor grote bouwprojecten in Palestijns gebied definitief vorm. Daaronder plannen voor 3.500 woningen in het E1-gebied, alsmede voor een nieuwe nederzetting met duizenden woningen in het E2-gebied en een nieuwe nederzetting met negenduizend woningen in de wijk Atarot in Oost-Jeruzalem.
Zondag maakte minister van Huisvesting en Woningbouw Ze’ev Elkin bovendien bekend de komende vijf jaar 1.500 woningen te willen bouwen in 21 nederzettingen in de Jordaanvallei. Voor het project heeft zijn ministerie een budget van ruim zestig miljoen euro vrijgemaakt. In navolging van zijn collega van Binnenlandse Zaken Ayelet Shaked plaatste Elkin de illegale kolonisering – onder het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof een oorlogsmisdaad – in het kader van het zionisme: ‘Het versterken en uitbouwen van de nederzettingen in Judea and Samaria [de bijbelse benaming voor de Westelijke Jordaanoever] is een noodzakelijk en uiterst belangrijk deel van de zionistische onderneming.’
De ‘vervolmaking van het zionistische project’ is ook de drijfveer van Naftali Bennett, de kolonistenvoorman die het tot premier schopte. Bennett is een fanatiek tegenstander van een Palestijnse staat en wil van vredesbesprekingen met de Palestijnen niets weten. Twee weken geleden kondigde hij aan ook de illegale Israëlische kolonies op de bezette Syrische Hoogvlakte van Golan (Jawlan) te zullen uitbreiden en het aantal kolonisten te zullen verviervoudigen.
Donderdag veroordeelden twaalf EU-lidstaten, waaronder Nederland, de aangekondigde bouw van de 2.860 woningen in een gezamenlijke verklaring. Met zijn nederzettingenpolitiek schendt Israël het internationaal recht en ondermijnt het pogingen om tot de tweestatenoplossing te komen, stellen de twaalf. Zij manen Israël de bindende resolutie 2334 van de VN-Veiligheidsraad uit 2016 alsnog te gehoorzamen. Daarin wordt onder meer van Israël geëist dat het de vestiging van kolonisten en de bouw en uitbreiding van nederzettingen in Oost-Jeruzalem en op de Westoever direct staakt, en een eind maakt aan de confiscatie van Palestijns land, de sloop van Palestijnse woningen en de verdrijving van Palestijnen.
Ook de Britse minister voor het Midden-Oosten en Afrika kwam donderdag met een verklaring waarin Israël wordt gemaand de kolonisering te staken. Een dag eerder al reageerden de Amerikanen in harde bewoordingen. Nog voor de vergadering waarin de Israëlische autoriteiten groen licht voor de nieuwbouw gaven, maande minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken Israëls minister van Defensie Benny Gantz telefonisch de bijeenkomst af te gelasten, schrijft de krant Haaretz. Zet Israël de bouw toch door, dan kan het op ‘een harde Amerikaanse reactie’ rekenen, aldus Blinken.
Gantz geloofde het wel en liet de vergadering doorgaan, met dezelfde zorgeloosheid waarmee hij een week eerder de zes Palestijnse maatschappelijke organisaties op de terrorismelijst plaatste. Israël weet dat het kritiek op dergelijke maatregelen krijgt en er een enkele keer met consequenties wordt gedreigd, maar heeft geleerd dat de buitenwereld alleen blaft en nooit bijt.
Israël weet dat het een hele reeks bindende VN-resoluties aan de laars kan blijven lappen omdat het door de internationale gemeenschap consequent wordt uitgezonderd van sancties. Keer op keer heeft die gemeenschap Israël nieuwe grenzen laten overschrijden en zich bereid getoond de eigen verplichtingen – om de internationale rechtsorde te handhaven en de Palestijnen in bescherming te nemen – te negeren. Met die opstelling heeft de internationale gemeenschap zich medeplichtig gemaakt aan de kolonisering en de militaire bezetting, het apartheidsregime en de grootschalige schendingen van de mensenrechten waarmee die gepaard gaat.
Het internationale beleid is hypocriet, betoogden wij onlangs, en als dat ergens duidelijk valt te zien is het in Den Haag. Nederland is wereldkampioen bezorgdheid uitspreken en waarschuwen voor de gevaren die de kolonisering inhoudt voor de tweestatenoplossing, de formule voor vrede die al 25 jaar door Den Haag wordt gepredikt. In de praktijk echter is straffeloosheid de norm en laat het Israël zijn gang gaan. Erger, Nederland draagt concreet bij aan de levensvatbaarheid van de illegale nederzettingen, zoals wij in ons betoog beschreven.
Geregeld hebben fracties in de Tweede Kamer gesteld dat sancties tegen Israël nu toch echt in beeld kwamen, om het daar vervolgens bij te laten. Een bekend voorbeeld is toenmalig buitenlandwoordvoerder van het CDA Pieter Omtzigt, die in juni 2013 met betrekking tot de nederzettingen sprak van een ‘rode lijn’ die Israël niet mocht passeren zonder sancties over zich af te roepen. Een ander voorbeeld is de motie die het CDA in juni 2016 samen met de PvdA en D66 indiende, waarin de regering werd opgeroepen om, ‘wanneer partijen afzien van constructieve deelname aan vredesbesprekingen en ondermijnend beleid blijven voeren, concrete maatregelen te nemen, bijvoorbeeld door opschorting van bilaterale of Europese samenwerkingsovereenkomsten’.
Inmiddels is Omtzigts ‘rode lijn’ uit 2013 met circa 150 duizend kolonisten overschreden en heeft Israël opnieuw een toonbeeld van ondermijnend beleid als premier. In Den Haag is geen politicus die kan uitleggen hoe de gepropageerde tweestatenoplossing nog gerealiseerd zou kunnen worden. De Palestijnen op de Westoever en in Oost-Jeruzalem en Gaza leven inmiddels 54 jaar onder een wrede bezetting – een bezetting waaronder geen van onze politici ook maar een dag zou willen leven, en waaronder geen van hen de Israëli’s 54 jaar zou laten leven. Maar voor Palestijnen gelden andere regels. Hun rechten doen er niet toe. Niet alleen in Israël, ook in Den Haag worden zij beschouwd als children of a lesser God.
In Brussel staan de Palestijnse rechten evenmin op de agenda. Riep het Europees Parlement onlangs nog op tot harde maatregelen tegen de Verenigde Arabische Emiraten – onder meer een internationale boycot van de wereldtentoonstelling Expo Dubai – vanwege systematische schendingen van de mensenrechten, als het om de aanzienlijk zwaardere en langduriger schendingen van Israël gaat is het stil. Liever bijt Brussel zich vast in de vraag of het taalgebruik in Palestijnse schoolboeken wel vredelievend genoeg is. O wee als daar lelijke dingen in staan over de Israëlische overheersing, dan zal de EU toch echt genoodzaakt zijn subsidie in te houden. Israël daarentegen werd eerder deze week toegelaten tot het prestigieuze Europese onderzoeksprogramma Horizon Europe 2021-2027, dat het land naar verwachting 360 miljoen euro meer oplevert dan het bedrag dat het er zelf aan bijdraagt.
Met de nieuwe Israëlische uitbreiding van de nederzettingen en het op de terrorismelijst plaatsen van de zes Palestijnse organisaties staan Den Haag en Brussel voor de zoveelste keer op een kruispunt. Treffen zij nu wél sancties tegen Israël, of volharden zij in hun medeplichtigheid aan een wrede overheersing die iedere hoop op vrede tot een utopie maakt?
