Hoewel de Israëlische annexatie en kolonisering van Oost-Jeruzalem door vrijwel niemand wordt erkend, duidt de NOS Jeruzalem aan als hoofdstad van Israël. De omroep baseert zich nog altijd op het Israëlische narratief.
In een artikel van 18 juli over de demonstraties die in Israël plaatsvinden tegen de door het kabinet-Netanyahu nagestreefde ‘juridische hervorming’ wordt Jeruzalem door de NOS de hoofdstad van Israël genoemd. Dat verdient correctie.
Slechts een handjevol staten heeft Jeruzalem als Israëls hoofdstad erkend en er een ambassade gevestigd: de VS (in casu Donald Trump, in ruil voor een storting van twintig miljoen dollar in zijn campagnekas), Guatemala, Honduras en Kosovo. De rest van de wereld, waaronder de VN, EU en Nederland, beschouwt Oost-Jeruzalem als Palestijns gebied dat sinds 1967 door Israël militair bezet wordt gehouden; Israëls annexatie van het stadsdeel wordt niet erkend, laat staan als deel van Israëls hoofdstad. Als erkende hoofdstad geldt Tel Aviv, waar ook vrijwel alle ambassades zijn gevestigd.
De Israëlische bezetting van Oost-Jeruzalem dient als springplank voor Joodse kolonisering. Het aantal Joodse kolonisten dat Israël sinds 1967 illegaal in het bezette stadsdeel heeft gevestigd nadert een kwart miljoen. In dezelfde periode zijn zo’n 20 duizend Palestijnen uit de stad verdreven. Zo wordt onder onze ogen de door de NOS genoemde ‘hoofdstad’ Jeruzalem gecreëerd, gefundeerd op gestage etnische zuivering en agressieve kolonisering.
Onder internationaal recht geldt de kolonisering van bezet gebied als oorlogsmisdaad. Maar zolang de internationale gemeenschap daar geen sancties aan verbindt trekt Israël zich er niets van aan. Integendeel: het spant zich in om Jeruzalem als Israëls ‘ondeelbare hoofdstad’ in het internationale geheugen gegrift te krijgen. Daar draagt de NOS met haar publicatie aan bij.
Op 11 juli, precies een week voor de NOS-publicatie, speelde zich in Oost-Jeruzalem een schoolvoorbeeld van deze praktijk af. Toen werd het echtpaar Nora Ghaith (68) en Mustafa Sub Laban (72) uit zijn appartement gezet ten gunste van Joodse kolonisten. Die krijgen daarmee opnieuw een gebouw in handen in de islamitische wijk van de Oude Stad. In maart 2015 waren al tachtig kolonistenfamilies in de Oude Stad gehuisvest in panden waaruit de Palestijnse bewoners waren verdreven.
De ouders van Nora Ghaith kregen het appartement in 1953 toegewezen nadat zij in 1948 door Joodse strijdgroepen uit hun huis in West-Jeruzalem waren verdreven. Nora werd er geboren en heeft er haar hele leven gewoond, na verloop van tijd samen met haar man en (klein)kinderen. Hoewel zij als huurders een beschermde status bezaten – die na de Israëlische bezetting van Oost-Jeruzalem in 1967 aanvankelijk werd gerespecteerd – zette Israël vanaf de jaren zeventig alle middelen in om hun woning in handen te krijgen.
Zo werd de toegang tot hun appartement door Israëlische kolonisten afgesloten, waardoor zij het van 1984 tot 2001 niet konden betreden. In rechtszaken werd dat tegen hen gebruikt: zij zouden elders wonen waardoor het appartement als leegstaand onder de Israëlische confisquatiewet zou vallen. In 2010 verboden de Israëlische autoriteiten de installatie van een airconditioner. De lage energierekening van de familie werd vervolgens door de kolonisten aangevoerd als bewijs dat het appartement onbewoond was. De rechter die de zaak behandelde was zelf een kolonist. Ziehier de strijd die de familie 45 jaar lang heeft moeten voeren.
Op 11 juli kwam een eind aan die strijd toen Nora Ghaith en Mustafa Sub Laban letterlijk op straat werden gezet. In hun woning werd door een gemeenteraadslid een Israëlische vlag rondgedragen met het commentaar ‘Nakba Now’, verwijzend naar de verdrijving van ten minste 750 duizend Palestijnen tussen 1947 en 1949. Locoburgemeester Arieh King, zelf een kolonist, sprak van een feestdag.
De huisuitzetting van de familie Sub Laban is exemplarisch voor de sluipende etnische zuivering en judaïsering van de islamitische en christelijke delen van de Oude Stad en wijken als Sheikh Jarrah en Silwan. In eerdere artikelen legden we uit hoe dit proces werkt, wat de rol is van kolonistenorganisaties als Ateret Cohanim en het in de VS gevestigde Nahalat Shimon, en hoe Israëls rechterlijke macht – waaronder het Hooggerechtshof – de huisuitzettingen witwast. Dit nadat Israël zijn eigen wetgeving van toepassing heeft verklaard op bezet Oost-Jeruzalem – een ernstige schending van het internationaal recht. Ook de bijzondere status van Jeruzalem, die inhoudt dat Israëli’s en Palestijnen het eens moeten worden over een gezamenlijk bestuur van de stad, is door ons eerder beschreven.
In mei 2021 werd de NOS aangesproken op haar berichtgeving over de huisuitzettingen van Palestijnen in de wijk Sheikh Jarrah. Dit vanwege het ongenoemd laten van de Israëlische bezetting van Oost-Jeruzalem en het gemis aan duiding van de rol van het Israëlische Hooggerechtshof. Lezers en kijkers kregen van de NOS de stellige indruk dat door dat hof recht wordt gedaan terwijl opzichtig sprake is van het tegendeel. Net als in het geval van ‘hoofdstad’ Jeruzalem koos de omroep voor het Israëlische narratief.
Eerder dit jaar riepen we de Nederlandse media op om het publiek beter te informeren over de kwestie-Palestina en om na te gaan wat hen daar eventueel van weerhoudt. Die oproep is nog even relevant. Zo zou de ophef over de door de Israëlische regering nagestreefde ‘juridische hervorming’ aanleiding moeten zijn om het Nederlandse publiek te informeren over de institutionele rol van de rechterlijke macht in Israëls misdaden en onrecht tegen de Palestijnen. Niet alleen in Jeruzalem, ook op de Westelijke Jordaanoever, in de Gazastrook en in Israël zelf.
