Synode: nu ook excuses aan het Palestijnse volk graag!

Ter gelegenheid van de herdenking van de Kristallnacht beleed de secretaris van de Protestantse Kerk in Nederland ds. René de Reuver afgelopen november schuld aan de Joodse gemeenschap over het feit dat de voorlopers van de Protestantse Kerk onvoldoende hebben gedaan tegen jodenvervolging. Hij riep de kerk terecht op om antisemitisme te bestrijden.

Eerder dat jaar maakte premier Rutte vanuit zijn regeringsverantwoordelijkheid al excuses. Ook over andere thema’s klinkt in de samenleving aanhoudend de roep om excuses, zoals over het slavernijverleden en de strijd in Nederlands-Indië. Wij stellen dat een excuus aan het Palestijnse volk nu ook op zijn plaats is: een excuus van onze kerk.

Deze maand bestaat de staat Israël 73 jaar. Een eigen staat moest Joden vrijwaren voor het antisemitisme, dat in de Tweede Wereldoorlog in ons Europa zijn vernietigende gruwelijkheid heeft getoond. Helaas is er een keerzijde: 73 jaar Nakba, ‘de ramp’ die de oprichting van de staat Israël voor Palestijnen inhoudt. Levend in een apartheidsstaat of lijdend onder bezetting worden Palestijnen beroofd van hun menselijke waardigheid. Land wordt stelselmatig geannexeerd, bewegingsvrijheid ingeperkt, terreur van Joodse kolonisten wordt gedoogd, Gaza wordt afgeknepen.

Wij vinden het hoog tijd dat onze kerk erkent dat ze het te weinig heeft opgenomen voor wie lijden aan dit onrecht. Wij geloven dat jood, moslim, christen en niet-gelovige evenveel waard zijn. Wij hopen dat onze kerk zich in woord én daad sterk gaat maken voor vrede en recht voor elk mens, en dat zij discriminatie eensgezind zal bestrijden omdat Jood en Palestijn voor haar gelijk zijn.

Daarom doen wij, vijf predikanten van de Protestantse Kerk in Nederland, aan onze synode het volgende voorstel voor een kerkelijk excuus. Wij roepen sympathisanten op onze oproep te ondersteunen.

Aan het Palestijnse volk!

Broeders en zusters,

Er is schuld die niet verjaart. Als kerk willen wij uw volk ons excuus aanbieden. Eeuwenlang heeft uw volk in het land dat wij ‘het land van Bijbel’ noemen onder diverse regimes geleefd. U heeft ernstig geleden onder de beslissing van de grote westerse mogendheden in de vorige eeuw om uw land ter beschikking te stellen aan het Joodse volk, en vervolgens onder de steun aan uw gewelddadige verdrijving. De staat Israël is door de kersverse VN erkend onder volkerenrechtelijke garanties voor uw volk. Maar in de afgelopen decennia zijn nog andere delen van uw land bezet en zelfs ingelijfd, werd uw bevolking gediscrimineerd, verjaagd en van levensbronnen afgesneden. Uw volk is nu versnipperd, verdeeld en verstrooid.

Hoewel het individuele kerkleden, andere burgers en politici niet aan moed heeft ontbroken om tegen het voortgaande onrecht protest aan te tekenen, hebben we als kerk gefaald. We hebben de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël verkondigd zodat we de indruk wekten dat God Israël meer liefheeft dan het Palestijnse volk. We hebben gemeend dat het Joodse volk zijn historische roeping vervulde door het land in bezit te nemen en er een staat te stichten. We hebben gepreekt dat Bijbelse profetieën op die manier in vervulling gingen, waardoor profetische kritiek op de schending van het internationaal recht te vaak het zwijgen werd opgelegd. Zo hebben we meegewerkt aan het in stand houden van de zonde van bezetting en onderdrukking.

We hebben te lang naar Arabische volkeren gekeken door een oriëntalistische bril. We hebben Palestijnse christenen onvoldoende erkend als nazaten van de eerste volgelingen van Jezus. We hebben moslims onvoldoende erkend als kinderen van Abraham. We betoonden onvoldoende solidariteit toen u ons daarom vroeg. We hebben ons onvoldoende ingezet voor een duurzame, rechtvaardige vrede. Kritiek op de staat Israël is te snel weggezet als een vorm van antisemitisme.

Wij beloven dat ons excuus geen loos woord is. We willen in onze gebeden laten blijken dat uw schreeuw om recht ons ter harte gaat. We zullen discriminerende beeldvorming van Palestijnen en moslims in verkondiging en theologie bestrijden. We gaan de banden met iedereen versterken die bijdraagt aan vrede en recht voor allen in en om Jeruzalem/Al-Quds.

De vijf auteurs zijn predikant van de Protestantse Kerk in Nederland, en lid van een theologencollectief van Kairos-Sabeel Nederland. Hun oproep tot een kerkelijk excuus aan het Palestijnse volk kan door sympathisanten online worden mede-ondertekend.