The Rights Forum reageert op het standpunt van het kabinet dat alleen een rechter kan bepalen of Israël een apartheidsregime voert. Dat is ‘een formalistisch excuus om niet wezenlijk op de kwestie te hoeven ingaan’, stelt directeur Gerard Jonkman.
The Rights Forum heeft principiële kritiek op het kabinetsstandpunt over het rapport Israels Apartheid against Palestinians van Amnesty International. Daarin concludeerde de vooraanstaande mensenrechtenorganisatie begin februari dat Israël ‘een geïnstitutionaliseerd regime van onderdrukking en overheersing’ uitoefent over de Palestijnen, en zich daarmee schuldig maakt aan de misdaad tegen de menselijkheid genaamd apartheid.
In antwoord op Kamervragen maakte het kabinet vrijdag in de vooravond bekend de conclusie van Amnesty niet te delen: ‘Het kabinet gaat niet mee met de conclusie van Amnesty dat er sprake is van apartheid in Israël of de door Israël bezette gebieden. Apartheid is een specifieke juridische term en een ernstig internationaal misdrijf, en het is aan een rechter om te oordelen of hiervan sprake is.’
Directeur Gerard Jonkman van The Rights Forum noemt het kabinetsstandpunt ‘een formalistisch excuus om niet wezenlijk op de kwestie te hoeven ingaan en de aanbevelingen van Amnesty te kunnen negeren’.
Met het argument dat het ‘aan de rechter is’ gaat het kabinet regelrecht in tegen het advies van de Extern Volkenrechtelijk Adviseur (EVA) en de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV). Deze stellen dat ‘als belangrijkste vertegenwoordiger van de staat in de internationale betrekkingen [..] het primair aan de regering [is] om vast te stellen dat in een andere staat […] misdrijven tegen de menselijkheid zijn of worden gepleegd’.
Amnesty sloot met zijn apartheidsoordeel aan bij een lange en groeiende lijst organisaties en deskundigen, waaronder Human Rights Watch, Harvard Law School, voormalig secretaris-generaal van de VN Ban Ki-Moon en talloze Palestijnse én Israëlische mensenrechtenorganisaties.
The Rights Forum onderstreept dat de ernst van de misdaden die onder het label ‘apartheid’ worden begaan hoe dan ook politiek debat en actie vereisen. Die misdaden zijn veel te lang door Nederland gedoogd. Het naar een rechter doorverwijzen van het thema apartheid lijkt bedoeld om die opstelling te kunnen handhaven. Jonkman:
‘We hebben het over een wrede bezetting die over zes weken de onvoorstelbare mijlpaal van 55 jaar bereikt. Over illegale landroof en kolonisering. En over miljoenen Palestijnen die al die tijd geen invloed hebben gehad op het regime dat hun levens bepaalt. Dat daarbij racisme een rol speelt is zonneklaar. Dat er dringend een eind aan moet worden gemaakt ook. Maar als het over het Palestijnse recht op een leven in vrijheid en waardigheid gaat is politiek Den Haag niet thuis.’
Gerard Jonkman, directeur The Rights Forum
Staten als Nederland zijn onder internationaal recht verplicht alles in het werk te stellen om een eind aan het onrecht te maken. Die verplichting wordt door Nederland genegeerd. Haagse ‘bezorgdheid’ over het onrecht blijft standaard zonder gevolgen.
Nederland beloont Israël zelfs met onder andere wapendeals, de naïeve aanschaf van Israëlische afluisterapparatuur, miljarden aan Europese onderzoekssubsidies (Horizon2020) en politieke steun voor het vriendschappelijke EU-Israël associatieverdrag. Zelfs producten uit de illegale ‘nederzettingen’ in Palestijns gebied zijn nog gewoon vrij verhandelbaar in Nederland.
Jonkman: ‘Als het om de kwestie-Palestina gaat staat Nederland aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Het vrijwaart Israël welbewust van sancties en stimuleert het zodoende om steeds weer nieuwe grenzen te overschrijden.’
