Door de verhuur van toeristische accommodaties in Israëlische kolonies in bezet Palestijns gebied te faciliteren, verrijkt Booking.com zich aan de verdrijving van de lokale Palestijnse bevolking en de kolonisering van haar land. BDS Nederland voert actie om daar een eind aan te maken. Meer dan ooit heeft Booking reden daar gehoor aan te geven.
De actie van BDS Nederland, gesteund door organisaties in binnen- en buitenland, is het vervolg op jarenlange campagnes van Amnesty International, Human Rights Watch, Al-Haq, The Rights Forum en talloze andere maatschappelijke organisaties om Booking.com op het rechte pad te brengen. Tot dusver heeft het bedrijf, met zijn hoofdkantoor in Amsterdam, zich daar niets van aangetrokken en zijn omstreden activiteiten voortgezet. BDS Nederland eist dat het die nu beëindigt. Dat verdient ieders steun.
Hoe vaak moet je een bedrijf uitleggen dat het zich niet moet inlaten met oorlogsmisdaden en schendingen van de mensenrechten? Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat zoiets überhaupt moet worden uitgelegd: als een bedrijf zelf al niet beschikt over basale normen en waarden zijn er internationale gedragsregels zoals de OESO-richtlijnen en de UN Guiding Principles die het voor ontsporing behoeden. En tenslotte is er de werkvloer, vaak verenigd in een ondernemingsraad, die een bedrijf van onethisch beleid hoort te weerhouden.
In het geval van Booking hebben al die mechanismes gefaald. Het bedrijf houdt zich al jaren Oost-Indisch doof voor de beschuldiging een platform te bieden aan Israëlische kolonisten die in bezet Palestijns gebied accommodaties te huur aanbieden. Daarmee promoot Booking de illegale exploitatie van bezet Palestijns land en draagt het bij aan de normalisering en groei van de illegale Israëlische kolonisering en de schending van de mensenrechten van de Palestijnen. Voor alle duidelijkheid: de kolonisering van bezet gebied geldt onder het Statuut van Rome (het oprichtingsverdrag van het Internationaal strafhof) als een oorlogsmisdaad.
Die boodschap is van alle kanten aan Booking overgebracht. In november 2018 publiceerde Human Rights Watch het rapport Bed & Breakfast on Stolen Land. Diezelfde maand publiceerde Who Profits een rapport waarin de activiteiten van Booking worden bekritiseerd. In december spraken vier organisaties – The Rights Forum, Al-Haq, Een Ander Joods Geluid en Article 1 Collective – Booking aan. In januari 2019 verscheen het rapport Destination: Occupation van Amnesty International, in Nederland leidend tot Kamervragen en media-aandacht. Amnesty startte een campagne tegen het bedrijf. NRC publiceerde een hoofdredactioneel commentaar onder de kop ‘Ook Booking.com heeft zich aan de rechtsorde te houden’.
Dat bleek onvoldoende om Booking tot bezinning te brengen. Daarop werd het bedrijf aangesproken door de Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten, die in opdracht van de VN-Mensenrechtenraad werkte aan een lijst van bedrijven die betrokken zijn bij de illegale Israëlische kolonisering. De VN riep Booking op om het faciliteren van de verhuur van accommodaties in Israëls kolonies te staken of terecht te komen op de ‘zwarte’ lijst. Booking koos voor het laatste en is één van de 112 bedrijven op de in februari 2020 verschenen VN-lijst.
Intussen verandert het speelveld verder. De betrokkenheid van bedrijven bij de Israëlische kolonisering wordt steeds dwingender aan de kaak gesteld. Een recent voorbeeld is het rapport Don’t Buy into Occupation, dat de investeringen blootlegt van Europese (en Nederlandse) financiële instellingen in bedrijven die betrokken zijn bij de kolonisering, waaronder Booking. Ook investeerders worden steeds harder aangesproken op het wangedrag van het bedrijf.
Daarnaast zal de maatschappelijke verontwaardiging alleen maar verder toenemen, zoals de actie van BDS Nederland aantoont. In juli vormde het maatschappelijke ongenoegen de aanleiding voor ijsmaker Ben & Jerry’s om zijn banden met de Israëlische kolonies te verbreken. In een verklaring schreef Ben & Jerry’s ‘de bezorgdheid van onze fans en partners te horen en te herkennen’, en daarom eind 2022 de verkoop ‘in bezet Palestijns gebied’ te staken. Niets staat Booking in de weg met eenzelfde verklaring te komen.
Daar is nog een andere reden voor. Begin december kondigde minster De Bruijn (D66) voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking aan dat het kabinet wetgeving voorbereidt op het gebied van verantwoord en duurzaam ondernemen. Daarmee kan navolging van bovengenoemde gedragsregels wettelijk worden afgedwongen.
