Zwaar militair geweld en pogroms door rabiate kolonisten zetten de Westelijke Jordaanoever deze week in vuur en vlam. Israëls bondgenoten, waaronder Nederland, kijken passief toe hoe de situatie volledig uit de hand loopt.
Wanneer grijpen Israëls machtige bondgenoten in om een ramp te voorkomen die zich zo nadrukkelijk aankondigt? Die vraag is meer dan ooit urgent na de geweldexplosie die deze week plaatsvond op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever.
Het geweld begon maandag met een grootschalige Israëlische militaire inval in Jenin, de Palestijnse stad in het noorden van de Westelijke Jordaanoever die structureel blootstaat aan Israëlisch geweld. Getuigen beschrijven de gewelddadige wijze waarop een 36-jarige Palestijn door Israëlische militairen van zijn bed werd gelicht.
De Israëlische inval stuitte op zwaar Palestijns verzet, waarop ‘The occupation forces went crazy’, zoals een van de getuigen het beschreef. Willekeurige huizen werden doorzeefd. Een 15-jarig Palestijns meisje werd in haar woonkamer door het hoofd geschoten. Ook journalisten werden aangevallen – een van hen werd neergeschoten vlakbij de plek waar op 11 mei 2022 de journaliste Shireen Abu Akleh werd gedood.
Bij de gevechten werden vijf Palestijnen, onder wie een 15-jarige, gedood en raakten er 91 gewond. Twee Palestijnen, onder wie het genoemde meisje, overleden later aan hun verwondingen. Zeven of acht Israëlische militairen raakten gewond.
De aanval op Jenin, die negen uur duurde, illustreert hoe de situatie escaleert. Duidelijk is dat de effectiviteit van het Palestijnse verzet tegen de Israëlische bezetting toeneemt. De Palestijnen slaagden er naar verluidt in om vijf veelal bepantserde militaire voertuigen op te blazen. Israël zette helikopters in, waaronder een Apache, om verzetsstrijders te beschieten en gewonde Israëlische militairen te evacuëren.
In de nacht van maandag op dinsdag werd een 20-jarige Palestijn in het dorp Husan bij Bethlehem door een Israëlische militair doodgeschoten. De omstandigheden waaronder dit plaatsvond zijn onduidelijk.
Dinsdag werden bij een wraakactie vier Israëlische kolonisten door twee Palestijnen doodgeschoten. De aanval vond plaats in een restaurant bij een tankstation vlakbij de illegale Israëlische nederzetting Eli op de Westoever. Een van de aanvallers werd ter plekke door een gewapende Israëlische burger doodgeschten, de tweede werd later door een militair gedood. Ook vielen vijf gewonden, vier Israëli’s en een Palestijn.
Dinsdagavond trokken uit Israëlische kolonisten bestaande burgermilities naar Palestijnse dorpen en steden, waaronder Luban al-Sharqiya en het in februari bestormde Huwara. Daarbij werden huizen, kantoren, auto’s en gewassen in brand gestoken of anderszins vernield. Palestijnen die zich tegen de bendes trachtten te verdedigen werden door het Israëlische leger beschoten. Vierendertig Palestijnen raakten gewond, 134 voertuigen werden vernield.
Woensdag bestormden honderden Israëlische kolonisten onder bescherming van het Israëlische leger het dorp Turmus Aya. In een uitgebreid verslag laat The Associated Press een Palestijns-Amerikaanse getuige aan het woord:
It was terrifying, we just saw mobs of people in the streets, masked, armed. [The army was] literally clearing the way for them.
Voor de Palestijnse bewoners speelde zich een nachtmerrie af. Getuigen vertelden hoe kolonisten huizen binnendrongen en in brand staken, in een aantal gevallen met de bewoners – waaronder kinderen en een oude vrouw – er nog in. Een 27-jarige Palestijn werd doodgeschoten, twaalf raakten gewond. Circa dertig huizen en zestig voertuigen brandden geheel of gedeeltelijk uit.
Toen de Palestijnse premier Mohammad Shtayyeh later op de dag een bezoek bracht aan Turmus Aya kreeg hij het verwijt dat de Palestijnse Autoriteit niet had ingegrepen om de kolonisten te verdrijven. De frustratie onder de Palestijnen die zonder enige bescherming van hun regering elke dag blootstaan aan Israëlisch geweld is een van de redenen dat de PA zijn krediet heeft verspeeld.
Ook elders op de Westoever werden pogroms gemeld. In het noordelijke Urif werden huizen en bewoners door zo’n honderd kolonisten met stenen bekogeld en werd onder andere de lokale school in brand gestoken. Palestijnen die zich verweerden werden door Israëlische militairen beschoten.
Woensdagavond werden drie Palestijnen in een auto gedood door een vanuit een drone afgeschoten explosief. Volgens Israël zouden de drie vlak daarvoor een Israëlisch checkpoint hebben beschoten. Net als de inzet van helikopters bij Jenin tekent het gebruik van killer drones de escalatie van de gevechten.
Deze maand ging de Israëlische bezetting van de ‘Palestijnse gebieden’ haar 57e jaar in. Intussen heeft Israël er zo’n 800 duizend kolonisten gehuisvest in honderden illegale nederzettingen. Zondag besloot het Israëlische kabinet de procedure voor de stichting en uitbreiding van nederzettingen vérgaand te versoepelen en onder het gezag te plaatsen van de extremistische minister Bezalel Smotrich, zelf een kolonist. In reactie op de Palestijnse wraakactie van dinsdag kondigde het kabinet van premier Netanyahu de bouw van duizend nieuwe woningen in de nederzetting Eli aan.
Zo gooit Israël olie op de uitslaande brand. De Palestijnen zien hoe hun burgers door het militair oppermachtige Israël worden gedood en verdreven, en hoe hun land wordt afgenomen en gekoloniseerd. Israëls bondgenoten, waaronder Nederland, putten zich uit in ‘bezorgdheid’, maar weigeren in te grijpen.
Door het falen van de internationale gemeenschap om de Palestijnen met het internationaal recht in de hand te beschermen, realiseren die zich dat ze er alleen voor staan. Wat hen rest is zich zelf te verdedigen. Uit een begin juni gehouden peiling onder Palestijnen blijkt dat inmiddels 53 procent de gewapende strijd ziet als enige oplossing voor het beëindigen van de bezetting. Dat aantal lag vijf jaar geleden zo’n 20 procent lager. Tegelijkertijd is de steun voor de tweestatenoplossing gedaald van bijna 50 procent in 2019 tot 28 procent nu. Hoofdreden voor die scherpe daling is de conclusie dat een levensvatbare Palestijnse staat door de voortdurende uitbreiding van de Israëlische nederzettingen niet langer mogelijk is.
Ziedaar de ingrediënten voor een inktzwarte toekomst. Het groeiende Palestijnse verzet tegen de genadeloze bezetting zal – zeker onder de huidige Israëlische regering – tot nog meer repressie en kolonistenterreur leiden. Door niet in te grijpen maken Nederland en de EU zich medeplichtig aan die escalatie. Gezien het afgrijselijke lot van de Palestijnen kan daar inmiddels de term ‘sadisme’ aan worden toegevoegd.
