De PKN zegt haar wegkijken van het leed van de Palestijnen te betreuren. Die erkenning krijgt echter pas betekenis als de kerk verantwoordelijkheid neemt en tot concrete acties komt. Dat stellen vier voormalige ICCO-medewerkers in een open brief.
Op 17 en 18 november komt de synode van de PKN bijeen om een nieuwe nota over haar betrokkenheid bij Joden en Palestijnse christenen te bespreken. Eerder liet PKN-scriba René de Reuver weten dat de kerk heeft weggekeken van het leed van de Palestijnen.
Wij, oud-medewerkers van ICCO, hebben ons ruim dertig jaar ingezet voor een rechtvaardige vrede in Israël en Palestina op basis van het internationaal recht. Dat deden we samen met onder meer Israëlische en Palestijnse organisaties als B’Tselem, Al-Haq, de MO-raad van kerken, de YMCA en de YWCA.
ICCO heeft in die afgelopen dertig jaar nauw samengewerkt met de PKN en haar voorgangers, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Nederlands Hervormde Kerk. Vanaf 2007 gebeurde dat zelfs in een geïntegreerde werkorganisatie van Kerk in Actie en ICCO. In de meest gevallen werkte dat, behalve op het terrein van Israël en Palestina, waarop de PKN vasthield aan haar ‘onopgeefbare band met het volk Israël’. En de Palestijnen? Die moesten het doen met een oproep tot gebed voor hun leed. Aan het hen aangedane onrecht werd geen woord besteed.
Weinigen durfden Israël te bekritiseren. Ook de PKN niet. Israël kon ongehinderd doorgaan met het uitbreiden van de bezetting en de verdrijving en vernedering van de Palestijnen. Het aantal kolonisten nam toe van 110 duizend bij de start van het Oslo-vredesproces in 1993 tot ruim 700 duizend nu. Door de verstikkende bezetting en het wegkijken van de internationale gemeenschap verdween de hoop op vrede.
Gaza werd een openluchtgevangenis waar burgers vanaf 2007 maar liefst zes oorlogen doorstonden. De daarin opgegroeide kinderen van Gaza hebben hun leven lang niets anders gekend dan oorlogen, bombardementen, armoede en vernedering. De geschiedenis van Gaza leest als een handboek voor het kweken van terroristen.
Op 11 december 2009 verscheen het zogenoemde KAIROS-document, opgesteld door Palestijnse christenen als een oproep aan kerken en christenen wereldwijd om stelling te nemen tegen het onrecht in Palestina. De reacties vanuit diverse lagen van de PKN waren overwegend afwijzend en negatief. Slechts enkelen binnen de PKN, zoals dominee Henri Veldhuis, durfden de oproep te steunen. De PKN bleef doof voor de smeekbedes van haar Palestijnse mede-christenen.
De wrede aanval van Hamas die op 7 oktober in het zuiden van Israël aan twaalfhonderd Israëlische mannen, vrouwen en kinderen het leven kostte, en de daaropvolgende aanval van Israël op Gaza waar inmiddels ruim elfduizend mensen zijn gedood, kunnen onmogelijk los worden gezien van de situatie in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. Ze houden direct verband met de marginalisering, verdrijving en ontmenselijking van de Palestijnse bevolking door Israël. De internationale gemeenschap, de EU, de Nederlandse overheid en ja, ook de PKN die Israël al die tijd bleef steunen, zijn medeverantwoordelijk voor deze geweldsspiraal.
De PKN zegt nu het wegkijken van het leed van de Palestijnen te betreuren. Beter laat dan nooit. Maar deze erkenning krijgt pas betekenis wanneer de PKN verantwoordelijkheid neemt en tot concrete acties komt. Te beginnen met het persoonlijk spijt betuigen aan Palestijnse christenen voor het wegkijken door de PKN. Daarnaast met een dringende oproep van de PKN aan de Nederlandse overheid om een staakt-het-vuren te ondersteunen. En tenslotte met het actief ondersteunen van initiatieven zoals dat vanuit KAIROS om tot een duurzame oplossing en vrede te komen op basis van gelijkwaardigheid van Joden en Palestijnen in Israël en Palestina.
– Sjoerd van Schooneveld, Harry Derksen, Mieke Zagt, John Veron
