De recente rel rond Douwe Bob is geen uitzondering, maar bevestigt de VVD-cultuur om elke vorm van solidariteit met de Palestijnen te belasteren als antisemitisme. Zeven voorbeelden van een doodzieke praktijk.
In maart beschreven we al hoe ver de VVD gaat om ten koste van alles de belangen van Israël te faciliteren. Daartoe worden de rechtsstaat en democratie geschaad en personen en maatschappelijke organisaties ernstig belasterd. Naast Tweede Kamerleden Eric van der Burg en Ulysse Ellian geldt Dilan Yesilgöz als voornaamste aanjager. De voorbeelden daarvan gaan terug tot 2019. Hieronder zetten we de belangrijkste op een rijtje.
In januari 2019 beschuldigde Yesilgöz klanten van een Haagse wijnzaak op tv van antisemitisme. Die hadden de eigenaren van de zaak er op gewezen dat hun ‘Israëlische wijn’ in werkelijkheid afkomstig was uit illegale Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Verkoop ervan leidt tot medeplichtigheid aan deze illegale praktijk en kan leiden tot een consumentenboycot, is hen uitgelegd. De eigenaren bleken hier door hun leverancier niet over geïnformeerd.
Voor Yesilgöz en haar VVD had dit het signaal moeten zijn om de grootschalige fraude met Israëlische wijnen te agenderen, maar die actie bleef uit. De partij heeft de handel met de illegale Israëlische nederzettingen altijd fanatiek verdedigd, en draagt een zware verantwoordelijkheid voor het feit dat die obscure praktijk nog steeds bestaat.
Yesilgöz toonde aan hoe ver de VVD daarin gaat: burgers die hun wijnzaak op fraude attenderen, worden publiekelijk als antisemiet aan de schandpaal genageld. Excuses voor die valse beschuldiging zijn uitgebleven.
In maart 2019 dienden Yesilgöz en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) een initiatiefnota in over de bestrijding van antisemitisme. In december 2022 volgde een tweede. Yesilgöz was vanwege haar ministerschap als indiener vervangen door collega-havik Ellian, terwijl Mirjam Bikker de uit de politiek vertrokken Segers verving.
Beide nota’s zijn gebaseerd op drijfzand. Fundamentele begrippen zijn niet gedefinieerd, cijfers en data zijn willekeurig en onduidelijk, en een analyse van antisemitisme binnen de context van algemeen racisme ontbreekt zelfs volledig. The Rights Forum schreef daarom in april 2023 een uitgebreid commentaar op de nota, in de verwachting dat dit zou leiden tot een serieus debat en beter antisemitismebeleid. Dat bleek teveel gevraagd: ons commentaar bleef onbeantwoord.
In het commentaar gingen wij ook in op de in de nota geuite beschuldigingen van antisemitisme aan het adres van The Rights Forum. Dit nadat wij die in december 2022 ook al hadden weerlegd. Maar ondanks onze glasheldere argumenten handhaafden de indieners hun beschuldigingen. Daarmee maakten zij duidelijk waar hun nota’s eigenlijk voor zijn bedoeld: het belasteren van personen en organisaties die opkomen voor de rechten van de Palestijnen. Ronduit bizar is dat Ellian achteraf onder vier ogen ons gelijk erkende, maar dat niet publiekelijk wilde herhalen.
Eens te meer werd duidelijk dat antisemitisme binnen de VVD geldt als politiek wapen om ongewenste stemmen het zwijgen op te leggen. De nota’s wijzen ten overvloede uit dat de bestrijding van antisemitisme, en daarmee het belang van Joods Nederland, bij de VVD niet in veilige handen is.
Eind oktober 2019 werd bij toeval bekend dat ambtenaren van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid deelnamen aan een door de pro-Israël-lobbyorganisatie CIDI georganiseerde reis naar Israël/Palestina. Het bleek te gaan om een gezelschap van 16 VVD’ers onder leiding van Tweede Kamerlid Dilan Yesilgöz.
De reis riep belangrijke vragen op. Niet alleen waren sommige VVD’ers direct betrokken bij het Nederlandse Israël/Palestina-beleid, ook bleek het gezelschap zich te hebben laten sponsoren uit de zogeheten Maror-gelden. Dat zijn tegoeden die de Joodse gemeenschap toekomen als compensatie van hun tijdens de Tweede Wereldoorlog geroofde tegoeden. Ze zijn niet bedoeld voor goedverdienende VVD’ers die met een lobbyorganisatie op reis willen.
Het schandelijke misbruik werd binnen de VVD getolereerd. Zover bekend hebben Yesilgöz en de andere VVD’ers nog geen cent terugbetaald. Excuses aan de Joodse gemeenschap zijn uitgebleven.
In oktober 2023 veroordeelde Yesilgöz het gebruik van de leus From the river to the sea, Palestine will be free als ‘puur antisemitisme’. Als demissionair minister van Justitie en Veiligheid betoogde zij dat het scanderen van antisemitische leuzen bij demonstraties strafbaar is, maar dat het Openbaar Ministerie dat per geval moet bekijken. Dat was echter al gebeurd. Op 15 augustus oordeelde het Gerechtshof Amsterdam dat het gebruik van From the river to the sea niet antisemitisch, haatzaaiend, opruiend of bedreigend is, en binnen de vrijheid van meningsuiting valt.
Maar voor de VVD moet alles wijken voor Israëls belang, waaronder zelfs de rechtsstaat. Op 24 oktober 2023 hielp de partij een Tweede Kamermotie aan een meerderheid waarin de Palestijnse leus gelijk wordt gesteld aan een oproep tot geweld. De motie beoogt de leus te criminaliseren, burgers te beperken in het uiten van solidariteit met de Palestijnen, en vormt een aantoonbare inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Van de 80 stemmen voor de motie leverde de VVD er 34; zonder die steun had de motie slechts 46 stemmen gekregen, ver verwijderd van de vereiste 76. Zo was de VVD allesbepalend voor het inperken van de vrijheid van meningsuiting.
In september 2024 beschuldigde Yesilgöz haar collega’s van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer van antisemitisme en steun voor Hamas. Dit nadat fractieleider Esther Ouwehand op X aankondigde dat haar partij bij de Algemene Politieke Beschouwingen op watermeloen zou trakteren. De watermeloen geldt als een nationaal Palestijns symbool en is populair als uiting van solidariteit met de Palestijnen. Ondanks Yesilgöz’ schandalige gedrag bleven excuses aan Ouwehand en haar partij uit. Ook maakte ze geen excuses aan de Joodse gemeenschap voor het misbruiken van het begrip antisemitisme voor haar politieke agenda.
In oktober 2024 schreven vijf lokale VVD-fracties, waaronder die in Den Haag, een brief op poten aan de NS, waarin werd gesteld dat het toestaan van pro-Palestijnse demonstraties op NS-stations neerkomt op het faciliteren van antisemitisme. Bij WNL op Zondag schaarde Yesilgöz zich daarachter: ‘Het is wel wat het is, laten we eerlijk zijn’.
Maar de volgende dag was ze terug bij WNL om haar uitspraak te ontkennen. Niet door ‘sorry’ te zeggen en de uitspraak terug te trekken, maar door glashard te ontkennen dat zij die 24 uur eerder had gedaan. Het leidde tot even pijnlijke als hilarische televisie.
Ook aanwezig was NS-baas Wouter Koolmees. Die vertelde dat hij al in maart een brief had gestuurd aan de minister van Justitie en Veiligheid met het verzoek om demonstraties op NS-stations te verbieden. Een antwoord had hij nooit ontvangen. De betreffende minister was Dilan Yesilgöz.
Dilan Yesilgöz heeft excuses aangeboden aan Douwe Bob voor het valselijk beschuldigen van de zanger van antisemitisme. Douwe Bob zag op 29 juni af van een optreden op een Joods voetbaltoernooi vanwege aanwezige zionistische propaganda. Daarop beschuldigde Yesilgöz hem in een nu verwijderd bericht op X van ‘pure Jodenhaat’. Zo ontketende de VVD-leider een campagne van haat en bedreiging tegen Douwe Bob en zijn gezin, die het land ontvluchtten.
Als gevolg kwam Yesilgöz zwaar onder vuur te liggen, ook binnen de eigen VVD. Op 2 juni zette ze een uitleg-video online. Daarin biedt ze geen excuses aan, maar herhaalt ze haar beschuldiging. Pas toen Douwe Bob een kort geding tegen haar aanspande, bond zij op 11 augustus in. Dat gebeurde onder grote druk uit de VVD die als gevolg van het woeste gedrag van de partijleider keldert in de peilingen. Daarbij wordt gewezen op een ‘Yesilgöz-effect’.
Dat effect moet nu leiden tot het opschonen van de rotte VVD-cultuur. Het vileine belasteren van burgers en organisaties met kritiek op Israël moet afgelopen zijn. Niet alleen vanwege het abjecte onfatsoen, maar ook omdat het de strijd tegen het echte antisemitisme ondermijnt. Daarvoor zijn excuses vereist, niet alleen aan de directe slachtoffers van de laster, maar ook aan de Joodse gemeenschap die door het misbruik van het begrip antisemitisme ernstig wordt benadeeld.
