De VS erkent Jeruzalem als hoofdstad van Israël en zal zijn ambassade naar de stad verplaatsen. Dat bevestigde president Trump vanavond in een toespraak. Over Palestijnse rechten zei hij niets. En de vrede die hij met zijn besluit naderbij zegt te brengen lijkt verder weg dan ooit.
Zoals door het Witte Huis aankondigd, erkende de Amerikaanse president Trump vanavond in een korte toespraak Jeruzalem als hoofdstad van Israël. Daarnaast gaf hij het ministerie van Buitenlandse Zaken opdracht de verplaatsing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem voor te bereiden. De oproepen vanuit de hele wereld om van beide af te zien legde hij naast zich neer.
Trump wees erop dat het Amerikaanse Congres in 1995 een wet heeft aangenomen – de Jerusalem Embassy Act – die verhuizing van de ambassade naar Jeruzalem, alsmede erkenning van een ongedeeld Jeruzalem als hoofdstad van Israël voorschrijft. Opeenvolgende presidenten hebben echter om goede redenen gebruik gemaakt van hun bevoegdheid de verhuizing steeds met een half jaar uit te stellen. Trump deed eerder dit jaar hetzelfde: verplaatsing van de ambassade zou het perspectief op vrede schaden, stelde hij.
Vanavond draaide hij die redenering om: het uitstel heeft geen vrede opgeleverd, dus is het tijd dat de Verenigde Staten (VS) Jeruzalem als Israëls hoofdstad erkennen en de ambassade verplaatsen. Hij noemde de stap zelfs ‘een voorwaarde voor vrede’.
Volgens Trump is zijn besluit het begin van de ‘nieuwe benadering van het conflict’ die hij begin dit jaar aangekondigde. Die benadering, herhaalde hij, moet uitmonden in een voor alle partijen ‘fantastisch’ vredesakkoord – ‘a great deal’ voor zowel Israëli’s als Palestijnen.
Hoe die deal eruit moet zien en tot stand moet komen laat Trump in principe over aan de twee partijen. Hij zei ‘een vredesovereenkomst te zullen faciliteren’. Wat Trump betreft kan dat de tweestatenoplossing zijn, ‘als dat is wat beide willen’.
Trump ontkende dat de erkenning van een ongedeeld Jeruzalem als Israëlische hoofdstad van invloed is op het gewenste akkoord. De VS loopt niet vooruit op vaststelling van de status en de grenzen van de stad, stelde hij. Dat zijn zaken voor de twee partijen.
Trump wijdde geen woord aan de Palestijnse rechten op Jeruzalem. De Palestijnen kwamen in zijn verhaal amper voor. ‘Israël heeft het recht zijn eigen hoofdstad te kiezen’, zei hij. De Palestijnen hebben dat recht duidelijk niet. Zij moeten dat zien af te dwingen bij hun bezetter, die in alle toonaarden te kennen geeft dat Jeruzalem ‘de eeuwige en ondeelbare hoofdstad van Israël is’ en dat de Palestijnen bovendien naar hun eigen staat kunnen fluiten. Het besluit van Trump sterkt de Israëli’s in hun onverzoenlijke opvattingen.
Trumps boodschap aan de Palestijnen was luid en duidelijk: zoek het maar uit, you are on your own. Zijn besluit betekent, zoals The Rights Forum eerder vandaag schreef, zo goed als zeker de definitieve ondergang van de tweestatenoplossing en het daarop gebaseerde ‘vredesproces’, en zet de deur wagenwijd open voor geweld. Het woord is nu aan de internationale gemeenschap, de Europese Unie in het bijzonder. Hoe gaat zij haar gekoesterde tweestatenformule en de rechten van de Palestijnen beschermen?
Het probleem is allang niet meer de bezetting. Het probleem is het gedogen ervan.
Ramsey Nasr Schrijver / dichter / acteur
