Op 29 juli werd een 15-jarige Palestijn doodgeschoten door een Israëlische militair. Zijn dood werd vastgelegd op video. Dat bewijs dient te leiden tot veroordeling van de dader en een eind te maken aan het heersende regime van straffeloosheid.
Op vrijdag 29 juli werden inwoners van het Palestijnse dorp Al-Mughayyir, gelegen op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, aangevallen en onder vuur genomen door bewapende Joodse kolonisten en Israëlische militairen die hen steevast beschermen. Daarbij werd de 15-jarige Palestijn Amjad Abu Alia doodgeschoten. Minstens vijf Palestijnen raakten gewond, van wie twee ernstig.
De volstrekt onnodige dood van de jongeman is exemplarisch voor de dagelijkse terreur van het Israëlische leger en bendes kolonisten waaraan de Palestijnen blootstaan. Maar ook voor de complete straffeloosheid waarmee dat gebeurt. Het doden van een Palestijn leidt hoogst zelden tot onderzoek, laat staan tot een aanklacht of veroordeling. Met die zekerheid op zak kunnen kolonisten en militairen hun gang gaan.
Waar dat toe leidt blijkt uit cijfers van de VN-organisatie OCHA. Die registreerde dit kalenderjaar tot 15 augustus 398 aanvallen door Joodse kolonisten op Palestijnse gemeenschappen en eigendommen. Gemiddeld vonden dit jaar 53 aanvallen per maand plaats. In 2021 en 2020 bedroeg het maandgemiddelde 41 respectievelijk 30. Op jaarbasis groeide het aantal van 358 (2020) en 496 (2021) tot 650 (2022, schatting).
Ook in Al-Mughayyir, een dorp van ruim drieduizend inwoners, kennen ze de gevolgen. Door de jaren heen werden inwoners aangevallen en huizen, auto’s, gewassen en andere bezittingen vernield of gestolen. Zo werd in 2011 en 2014 door kolonisten brand gesticht in de moskee van het dorp, die zwaar beschadigd raakte. Ook werden in het dorp teksten op de muren gekalkt als ‘Dood aan de Arabieren’ en ‘Wraak’. Vervolgens werden die dreigementen waargemaakt. Sinds begin 2018 vielen daarbij vier doden, onder wie drie kinderen, en talloze gewonden.
In januari 2018 werd de 16-jarige Layth Haytham Abu Na’im van een afstand van twee meter door een Israëlische militair door het hoofd geschoten. In januari 2019 werd het dorp overvallen door een bende van circa 25 kolonisten, gewapend met geweren, bijlen en stokken. Daarbij werd de 38-jarige Hamdi Talib Na’asan gedood en raakten dertig Palestijnen gewond, van wie negen door geweervuur. In december 2020 werd de 15-jarige Ali Ayman Salih Abu Alia door Israëlische troepen doodgeschoten. Op 29 juli 2022 werd de 15-jarige Amjad Abu Alia het vooralsnog laatste dodelijke slachtoffer van deze openlijke terreur. Geen haan die ernaar kraait.
Net als in andere plaatsen op de Westelijke Jordaanoever organiseren de bewoners van Al-Mughayyir frequente protesten tegen de Israëlische kolonisering. In de afgelopen decennia is driekwart van hun land door Israël geconfisqueerd voor de bouw van illegale Joodse nederzettingen, militaire bases en als ‘natuurgebied’. Ook zijn op hun land door Israëlische kolonisten ‘buitenposten’ (outposts) gesticht – nederzettingen die niet alleen onder internationaal recht, maar zelfs onder Israëlisch recht illegaal zijn –, waaronder Adei Ad (1998) en Malachei HaShalom (2015).
Protesten van Palestijnen tegen de Israëlische landroof en kolonistenterreur worden standaard beantwoord met bruut geweld. Dat gebeurde ook op 29 juli, toen zo’n tweehonderd Palestijnen uit Al-Mughayyir op hun eigen land een protestmars hielden. Zij werden gestuit door Israëlische militairen die hen beschoten met traangas, schokgranaten en scherpe munitie, en door Joodse kolonisten, deels bewapend met machinegeweren en pistolen.
Toen de Palestijnen rechtsomkeert maakten, werden zij door een groep jonge kolonisten met stenen bekogeld. In reactie daarop mengde een groep Palestijnse jongeren zich in het stenengooigevecht, waarop de kolonisten het op een lopen zetten. Daarop werd het vuur geopend op de jonge Palestijnen, volgens getuigen door zowel kolonisten als militairen, waarbij Amjad Abu Alia dodelijk werd getroffen.
De kans dat de daders onder het Israëlische rechtssysteem ter verantwoording worden geroepen is zo goed als nul. Maar ditmaal bestaat er bewijs. Een passerende journalist maakte een video van de fatale schietpartij, die onder meer door Mondoweiss werd gepubliceerd (even scrollen). Beeld-voor-beeldanalyse wijst uit dat Amjad Abu Alia werd gedood door een militair, en dat daarvoor geen enkele noodzaak bestond. Feitelijk is sprake van een buitengerechtelijke executie. Kijk met ons mee:
Het beginbeeld toont de groep Palestijnen, herkenbaar aan hun vlaggen, die langs de weg terugkeert naar Al-Mughayyir, dat even later rechts in beeld komt. Op de voorgrond loopt een gewapende, in het blauw geklede kolonist, op zoek naar een vrij schootsveld. Na twaalf seconden (12’’) is hij te zien met zijn geweer in de aanslag, op een afstand van naar schatting zeventig meter van de groep Palestijnen. Ook klinkt een geluid, waarvan onduidelijk is of het afkomstig is van een schot.
Op 14’’ zwenkt de camera naar links, waar een groep wegrennende jonge kolonisten in beeld komt. Even later zal duidelijk worden dat zij vluchten voor een groep Palestijnse jongeren, met wie zij in een stenengooigevecht verwikkeld waren.
Op 20’’ en 22’’ klinken in totaal zes schoten. Onduidelijk is wie de schoten loste; mogelijk dezelfde schutter die tien seconden later Amjad zou doden. Als de camera in de richting van de schoten zwenkt, komt de groep Palestijnse jongeren in beeld, die na het horen van de schoten hun achtervolging staken en terugrennen naar hun dorp.
Op 24’’ komt uiterst rechts, achter de man met het gestreepte shirt, de schutter in beeld, geweer in de aanslag, en van de Palestijnen gescheiden door een circa twee meter hoog hek. Hij blijft in beeld tot 33’’. Verschillende Palestijnen gooien een steen in zijn richting. Dat doet vermoeden dat hij inderdaad de eerdergenoemde schoten loste.
Op 27’’ vuurt hij twee gerichte schoten af. Onduidelijk is op wie. Mogelijk op de man met het donkerblauwe shirt, uiterst rechts, die lijkt te zijn getroffen. Op 29’’ komt Amjad links het beeld ingerend; hij lijkt een steen te gooien, en rent verder. Op 31’’ wordt hij doodgeschoten, volgens onze berekening van een afstand van maximaal 15 meter.
In een tweet riep de EU op tot een ‘snel en transparant onderzoek’ naar de dood van Amjad Abu Alia. Daarbij lijkt de EU in de veronderstelling dat de schutter een kolonist was. De video wijst echter uit dat het gaat om een militair van een leger waarmee de EU, en ook Nederland, intensief samenwerkt.
Bovendien gaat het om een patroon van Israëlische eigenrichting dat alleen kan bestaan dankzij het gedogen ervan door de EU en Nederland. Beide zijn in staat om Israël te dwingen de rechten van de Palestijnen te respecteren; onder internationaal recht hebben zij daartoe zelfs de plicht.
Voorkomen moet worden dat oproepen tot gerechtigheid een loze kreet blijven, zoals tot dusver steevast gebeurt. Een recent voorbeeld van die praktijk is Shireen Abu Akleh, de journaliste van Al-Jazeera die in mei van dit jaar door een Israëlische militair werd doodgeschoten. Hoewel de dader bij de Israëlische autoriteiten bekend is, loopt die drieënhalve maand later nog altijd vrij rond en vindt Israël zelfs het instellen van een strafrechtelijk onderzoek onnodig.
Het aanwezige bewijs dient voor de EU en Nederland aanleiding te zijn om ditmaal te volharden in hun eis dat de dood van Amjad Abu Alia tot de bodem wordt onderzocht en dat de schuldigen worden bestraft. Ook staat Nederland een alternatief ter beschikking. Juist vandaag maakte minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) bekend dat ons land eigen forensische teams naar Oekraïne stuurt om de misdaden van de Russische bezetter te onderzoeken. Niets weerhoudt hem ervan om ook zo’n team naar Palestina te sturen om daar de misdaden van de Israëlische bezetter te onderzoeken.
