Nederland heeft zowel een eigenbelang, de middelen als de plicht om de Palestijnen te beschermen tegen het genocidale Israëlische geweld. Maar het doet het niet.
Ruim tien maanden duurt de Israëlische strafexpeditie in Gaza. Het leed en de schade zijn overweldigend. Bijna 40 duizend Palestijnse doden, van wie 60 procent vrouwen, kinderen en bejaarden. Ruim 90 duizend gewonden en tienduizend vermisten. Vrijwel de hele bevolking is ontheemd. Tweederde van alle woningen en infrastructuur is verwoest.
Tot zover de kille cijfers die de VN zo goed mogelijk bijhoudt van het nu tien maanden durende geweld. Die betreffen echter ‘slechts’ de ‘directe’ gevolgen van het geweld. Uit onderzoek van vergelijkbare conflicten blijkt dat het aantal ‘indirecte doden’ drie tot 15 maal zo hoog ligt. Zou het geweld vandaag stoppen, dan is een aantal doden van 186 duizend ‘plausibel’, aldus de onderzoekers. Die – volgens hen conservatieve – schatting was gebaseerd op de situatie van 19 juni en liet de vermisten nog buiten beschouwing.
Die ‘indirecte doden’ vallen met name als gevolg van ziektes die nu en in de komende jaren zullen uitbreken. Als gevolg van de Israëlische verwoesting is Gaza een vuilinsbelt en open riool. De medische infrastructuur is vrijwel volledig verwoest, en de aanvoer van voldoende medicijnen, drinkwater en voedsel wordt door Israël geblokkeerd. De bevolking leeft opgepropt tussen de ruïnes, mensen drinken vervuild water, duizenden delen één toilet, en ieders weerstand is ondermijnd.
Dat zijn precies de omstandigheden waar de onderzoekers voor waarschuwen. En zij krijgen gelijk. Op 7 juli telde de VN 995 duizend patiënten met luchtweginfecties, 577 duizend gevallen van ernstige diarree, en 107 duizend besmettingen met geelzucht. Intussen is polio uitgebroken. Begin augustus maakte UNRWA-topman Phillippe Lazzarini de opmars van hepatitis A bekend. UNRWA-klinieken telden in driehonderd dagen bijna 40 duizend besmettingen. Een jaar eerder waren dat er 85. Hoe gevaarlijk de situatie is, blijkt ook uit de recente reportage van Nieuwsuur over de ‘onstuitbare opmars van ‘multiresistente superbacteriën’ in Gaza en andere oorlogsgebieden.
Een andere sluipmoordenaar is de krankzinnige hoeveelheid explosieven waaronder Gaza is bedolven. Bekend is dat onontplofte exemplaren nog jaren slachtoffers maken. Minder bekend is wat Irak overkwam nadat het in maart 2003 werd platgegooid door de VS en zijn bondgenoten. Delen van het land raakten bedekt met miljoenen kilo’s radioactief verarmd uranium, met de vergiftiging van bodem, (grond)water, oogsten en voedsel als gevolg. Zo leidt het residu van de westerse explosieven in Irak ook twintig jaar later nog tot alarmerende aantallen kankergevallen, miskramen en misvormingen.
Niet in cijfers uit te drukken is het collectieve trauma van de Palestijnse bevolking, in Gaza en elders. Bedenk dat de ruim twee miljoen Palestijnen in Gaza niet kunnen vluchten voor het geweld. Zij zijn opgesloten op 365 km2 en worden opgejaagd tot de dood hen inhaalt. Dat aspect onderscheidt Gaza van alle andere brandhaarden.
Zo is de verwoesting van Gaza nu zijn elfde maand ingegaan. Volgens de VN heeft de internationale gemeenschap deze mate van destructie sinds de Tweede Wereldoorlog niet meegemaakt. Gaza is qua ontwikkeling veertig jaar teruggeworpen. De wederopbouw zal naar verwachting veertig tot mogelijk tachtig jaar duren; de kosten worden geschat op veertig tot vijftig miljard euro.
Het staat vast dat de humanitaire en materiële schade nog veel hoger zal oplopen. En generaties lang zal doordreunen, niet alleen onder de Palestijnen, maar wereldwijd. Op de korte termijn bestaat bovendien het reële risico op (internationale) escalatie van de strijd. Sterker, die wordt door Israël bewust opgezocht, getuige de recente liquidatie van Hamasleider en onderhandelaar Ismail Haniyeh in Teheran.
Ondanks al deze redenen en belangen hebben de machtsblokken die Israël kunnen beteugelen – de VS en EU voorop – dat nagelaten. Van hen mocht Israël dit jaar tot driemaal toe de bindende maatregelen van het Internationaal Gerechtshof schenden. Ook mocht het de door westerse staten zélf getrokken ‘rode lijnen’ overschrijden. ‘Don’t do it’, had voormalig premier Rutte zijn Israëlische collega Netanyahu nog gewaarschuwd. Toch viel die Rafah aan, op verwoestende schaal zelfs, zonder dat Rutte, Biden en andere ‘rode lijners’ er consequenties aan verbonden.
Voor alle duidelijkheid: kán er iemand ingrijpen? Jazeker. Vooral de VS en EU hebben de middelen om Israël vandaag nog tot de orde te roepen. Denk aan het opschorten van wapenleveranties en militaire samenwerking; het verbieden van handelsrelaties; en het opzeggen van het EU-Israël Associatieverdrag. Onder internationaal recht hebben zij daartoe zelfs de plicht, bleek ten overvloede uit het oordeel van het Internationaal Gerechtshof van 19 juli.
De conclusie is dat het Westen, waaronder Nederland, zowel een groot eigenbelang als de middelen en de plicht heeft om de Palestijnen te beschermen tegen het genocidale Israëlische geweld. Maar het doet het niet.
Palestijnen zijn nou eenmaal geen Oekraïners. Om zich te verdedigen tegen de Russische agressie ontvangen die van Nederland onder meer 24 F-16-gevechtsvliegtuigen, inclusief munitie ter waarde van 450 miljoen euro en zeven reservemotoren. Dit onder verwijzing naar de Russische schending van het internationaal recht. In het geval van de Palestijnen gebeurt het tegendeel, en wordt zelfs alles uit de kast gehaald om onderdelen te kunnen blijven leveren voor de F-35’s waarmee Israël de Palestijnen bombardeert. Dit ondanks de Israëlische schending van het internationaal recht.
Dit meten met twee maten is op zichzelf geen nieuws. De Palestijnen hebben hun rampzalige situatie goeddeels te danken aan decennia van westerse hypocrisie. Maar de afgelopen maanden hebben aangetoond dat die geen grenzen kent. Typerend is de steunbetuiging die premier Dick Schoof afgelopen week stuurde aan de Israëlische president Yitzhak Herzog. Nederland staat voor de veiligheid van Israël, schreef Schoof, ‘nu de dreiging van een aanval van Iran en aanverwante groeperingen reëel is’.
Een verklaring dat ‘Nederland staat voor de veligheid van de Palestijnen nu de (dreiging van) Israëlische genocide reëel is’, blijft al maanden uit. Ook het baanbrekende oordeel van het Internationaal Gerechtshof wacht nog op een reactie van de regering. Net als de nieuwe rapporten van B’Tselem en de VN, die wijzen op de structurele marteling van duizenden lukraak opgepakte Palestijnen. Als het om het lot en de rechten van de Palestijnen gaat, heerst in Den Haag de stilte van de dood. Zo worden Nederlandse burgers medeverantwoordelijk gemaakt aan de slachting onder de opgesloten burgerbevolking van Gaza. Over rode lijnen gesproken.
