Het toegenomen Israëlische geweld tegen de Palestijnen in bezet gebied leidt tot groeiend verzet. De kans op een massale geweldsuitbarsting in heel Israël en Palestina neemt snel toe.
Het Israëlische geweld tegen de bevolking van de bezette Palestijnse gebieden is bezig te escaleren. Zowel op de Westelijke Jordaanoever als in Oost-Jeruzalem voeren Israëlische militairen en burgers dagelijks aanvallen uit op Palestijnse gemeenschappen, waarbij doden of gewonden vallen en grote schade wordt aangericht. Volgens de VN zijn in de eerste negen maanden van dit jaar in bezet gebied, inclusief de Gazastrook, minstens 123 Palestijnen gedood. Andere bronnen geven een nog hoger cijfer, en volgens Defense for Children International – Palestine zijn dit jaar tot dusver 45 Palestijnse kinderen gedood.
De aanleiding tot de escalatie ligt niet in een specifiek incident, maar in de onhoudbaarheid van de 55 jaar durende Israëlische bezetting, die gepaard gaat met dagelijks geweld, onderdrukking, landroof en een apartheidsregime dat ook de Palestijnen in Israël raakt. De Israëlische ‘government of change’ van Naftali Bennett en Yair Lapid heeft in veel opzichten het gewelddadige beleid van de voorafgaande regeringen-Netanyahu nog overtroffen. Initiatieven voor de-escalatie zijn niet genomen, laat staan dat is gestreefd naar vrede. Meer nog dan voorheen heeft Israël de focus gericht op de gestage verdrijving van de Palestijnse bevolking uit Oost-Jeruzalem en het grootste deel van de Westoever.
In mei 2021 werd duidelijk wat daarvan de gevolgen kunnen zijn. Toen leidde grootschalig Israëlisch geweld tegen de Palestijnen in Oost-Jeruzalem tot een 11-daagse geweldsuitbarsting in heel historisch Palestina, inclusief steden in Israël zelf. Voor eenzelfde scenario wordt nu gevreesd.
In de afgelopen maanden is het Israëlische geweld sterk toegenomen, in de vorm van dagelijkse razzia’s, willekeurige arrestaties, afbraak van Palestijnse huizen en andere bezittingen, afsluiting van steden en dorpen, collectieve straffen, enzovoort. Daarbij zijn niet alleen het Israëlische leger en politiediensten betrokken, maar ook groepen gewapende burgers – veelal inwoners van Israëls illegale nederzettingen in bezet gebied – die zich onder bescherming van het leger te buiten gaan aan provocaties, geweld en vernielingen.
Aan Palestijnse zijde is vooral de jongere generatie het leven onder bezetting, rechteloosheid en uitzichtloosheid zat. In Jenin en Nablus, gelegen in het noorden van de Westoever, verenigen jongeren zich in informele verzetsgroepen die er steeds beter in slagen zich te bewapenen. Intussen is de Palestijnse Autoriteit (PA) haar gezag over Jenin kwijt. In Nablus dreigt hetzelfde nadat de PA haar elitetroepen inzette om door Israël gezochte Palestijnen op te pakken. Daarop keerden de inwoners van de stad zich openlijk tegen de PA.
Het gezagsverlies van de PA onder de Palestijnen is niet beperkt tot Jenin en Nablus. Al jaren blijkt uit opiniepeilingen dat de PA door veel Palestijnen wordt gezien als verlengstuk van het Israëlische bezettingsregime en als vehikel waarlangs westerse donorlanden in feite de bezetting financieren. De dreigende ondergang van de PA baart Israël en het Westen grote zorgen, maar heeft evenmin als het zware Israëlische geweld tot ingrijpen geleid. Integendeel: eerder deze maand haalde de EU zijn banden met Israël aan tijdens de EU-Israël Associatieraad.
Op deze manier is een kruitvat gecreëerd, dat dagelijks dichter bij ontploffing wordt gebracht. Een voorbeeld is het tot Oost-Jeruzalem behorende Palestijnse vluchtelingenkamp Shuafat, dat sinds zaterdag 8 oktober door Israël afgesloten wordt gehouden. Daardoor wordt de circa 130 duizend inwoners de mogelijkheid ontzegd om buiten het kamp naar werk of school te gaan, medische zorg te zoeken of boodschappen te doen, intussen blootstaand aan razzia’s en geweld. Israël zegt op zoek te zijn naar de schutter die op 8 oktober een Israëlische militair doodschoot. Dat daarvoor 130 duizend Palestijnen collectief worden gestraft is typerend voor het Israëlische regime van bezetting en onderdrukking.
Ook Nablus is als strafmaatregel zo goed als van de buitenwereld afgegrendeld. De stad is doelwit van aanvallen van Israëlische militairen en groepen kolonisten uit illegale nederzettingen, waarbij zwaar geweld wordt gebruikt en onder de inwoners doden en gewonden vallen. Nablus is een van de steden waar het Palestijnse verzet zich organiseert, in dit geval in de informele groep ‘Arin al-Asad (‘Hol van de Leeuw’). De groep claimde op 11 oktober verantwoordelijkheid voor het doodschieten van een Israëlische militair die in bezet gebied een mars van kolonisten beveiligde.
Ook in andere opzichten blijft Israël olie op het vuur gooien. Afgelopen week werd de Westelijke Jordaanoever grotendeels afgesloten in verband met Israëlische feestdagen. Grote groepen Palestijnen werd ook de toegang ontzegd tot de Haram al-Sharif (Tempelberg) waarop de Al-Aqsa-moskee staat, de belangrijkste in Palestina. Tegelijkertijd werden grote groepen religieuze Israëli’s onder begeleiding van het leger over het terrein geloodst. In de wijk Sheikh Jarrah in Oost-Jeruzalem vielen Israëli’s Palestijnen aan en sneden banden van auto’s kapot. Bij die gelegenheid trok het Israëlische parlementslid Itamar Ben-Gvir zelfs een pistool en riep hij de politie op Palestijnen die met stenen gooiden neer te schieten.
Wie wil weten hoe deze ontwikkelingen er in de praktijk uitzien hoeft maar een blik te werpen op ons Twitter-account. Daarop is te zien hoe vanmorgen in Jenin een ambulance werd beschoten om te verhinderen dat een gewonde Palestijn verzorgd kon worden; hoe een Palestijn gisteravond in Jeruzalem werd belaagd door een groep Israëlische jongeren; hoe een groep kolonisten gisteren een pogrom uitvoerde in de stad Huwara (Hawara); hoe extremistische Israëlische Joden onder aanvoering van (opnieuw) Itamar Ben-Gvir gisteren een provocatieve bijeenkomst in de Palestijnse wijk Al-Tur in Oost-Jeruzalem hielden; en hoe een Palestijnse baby in Kufr Aqab stikte na een beschieting met traangas door Israëlische militairen.
Deze gebeurtenissen vormen flarden van het dagelijkse geweld waaraan de Palestijnen onder Israëlische bezetting al decennia blootstaan. Het risico dat het kruitvat ontploft is tastbaar. Toch zal Israël niet intomen. Op 1 november vinden daar verkiezingen plaats, en in de verkiezingscampagne bieden kandidaten tegen elkaar op met beloftes van méér geweld, méér bezetting en méér landroof. De kans dat Israël een nog extremistischer regering krijgt dan de huidige is groot.
