Politiek Den Haag biedt Israël de ruimte voor een slachting onder de burgerbevolking in de Gazastrook. Daartoe wordt de rechtsorde opgerekt en weggekeken van de feiten. Er is ook goed nieuws: een groot deel van de Nederlandse bevolking pikt het niet meer.
In ons Commentaar van 9 oktober wezen we op het feit dat de door Hamas aangerichte slachting op Israëlische burgers de uitkomst is van decennia falende internationale, ook Nederlandse, politiek. Dat feit dient onder ogen te worden gezien opdat oude fouten niet worden herhaald en ditmaal wél adequaat wordt gereageerd, schreven we. Het tegendeel is gebeurd.
In politiek Den Haag overheerst sinds de gruwelijkheden van 7 oktober de schreeuw dat Israël het recht heeft op zelfverdediging. Dat is een juridisch onjuist argument, schreef hoogleraar André Nollkaemper verleden week. Uiteraard heeft Israël het recht – en zelfs de plicht – de eigen burgers te beschermen, maar het grove Israëlische geweld tegen de bevolking van Gaza valt nadrukkelijk niet onder het recht op zelfverdediging en ondermijnt bovendien het Palestijnse recht op zelfbeschikking, aldus Nollkaemper. Domweg beweren dat Israël ‘het recht op zelfverdediging’ heeft komt neer op een vrijkaart voor het begaan van de Israëlische misdaden die we zich nu zien voltrekken.
Feit is dat Israël handelt in strijd met Artikel 4 van de Vierde Conventie van Genève. Dat biedt bescherming aan personen die zich in geval van een conflict of bezetting in de macht bevinden van een bij het conflict betrokken partij of van een bezettende mogendheid waarvan zij geen onderdanen zijn. Door vrijwel alle juristen wordt de controle van Israël over de Gazastrook als bezetting beoordeeld. Israël heeft op grond daarvan de plicht de burgerbevolking te ontzien en beschermen.
De in Den Haag gepredikte disclaimer dat Israël zijn recht op zelfverdediging ‘proportioneel en binnen de grenzen van het humanitair oorlogsrecht’ dient uit te oefenen is een wassen neus. Het feit dat Israël in Gaza onder ieders ogen grove misdaden tegen de burgerbevolking begaat – in bezet Palestijns gebied zelfs al 56 jaar nonstop – toont dat de disclaimer geen enkele betekenis heeft, anders dan het sussen van het eigen geweten.
Afgelopen week ging zelfs de disclaimer overboord. Toen nam de Tweede Kamer met ruime meerderheid een motie aan van SGP’er Chris Stoffer die Israël ruimte biedt om het oorlogsrecht te schenden. Let goed op: het Nederlandse parlement zet de internationale rechtsorde naar eigen hand om Israël in staat te stellen tot het ontketenen van een humanitaire catastrofe onder miljoenen Palestijnen.
De politieke handelwijze doet denken aan de Nederlandse steun voor de catastrofale oorlog tegen Irak. In maart 2003 stemde een meerderheid van de Tweede Kamer daarmee in, al ontbeerde de oorlog een volkenrechtelijk mandaat. De onbezonnen inval in Irak leidde tot een humanitaire ramp en geopolitieke wanorde waarvan de wereld nog lang niet is hersteld.
In Nederland volgde een onafhankelijk onderzoek van de commissie-Davids naar de politieke besluitvorming. Haar rapport bracht het kabinet aan het wankelen. Inderdaad had Nederland de rechtsorde geschonden door het mandaatloze geweld tegen Irak te steunen. In het tumultueuze Kamerdebat over het rapport van 17 februari 2010 beloofde de voltallige Tweede Kamer dat steun voor partijen in een internationaal conflict uitsluitend, en pas na zorgvuldige toetsing, wordt uitgesproken binnen de grenzen van het internationaal recht.
Toch stemden VVD, PVV, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en SGP afgelopen week voor de motie-Stoffer, samen goed voor een ruime meerderheid van 89 zetels. Bij GroenLinks-PvdA leidde dat binnen de achterban tot grote woede, die nog niet is bekoeld. Inmiddels ging de combipartij diep door het stof.
Net zo ernstig als het oprekken van de rechtsorde is het negeren van de oorzaken van het Hamasgeweld. Politici als premier Mark Rutte, minister Dilan Yesilgöz en ex-minister Uri Rosenthal ontkennen zelfs het bestaan daarvan. Volgens hen leiden 75 jaar onrecht, 56 jaar bezetting, 16 jaar blokkade en het genadeloze Israëlische regime van geweld en apartheid niet tot contrageweld en -terreur. Naar hoe de Palestijnen dat zelf zien wordt niet gevraagd, laat staan geluisterd. Zij doen er niet toe in Den Haag.
Met deze bewuste ontkenning van de realiteit, gecombineerd met de claim van Israëls ‘recht op zelfverdediging’, geeft Nederland ruim baan aan het geweld dat Israël loslaat op de opgesloten burgerbevolking in de Gazastrook. Waar Hamas volgens onze politici moet worden geëlimineerd vanwege de slachting van Israëlische burgers, krijgt Israël de vrije hand voor de slachting van Palestijnse burgers.
Terwijl de doden zich opstapelen lijken Rutte en ministers als Yesilgöz, Kajsa Ollongren en Hanke Bruins Slot zich langzaam maar zeker te realiseren waar hun faciliterende opstelling in de praktijk toe leidt. Maar tot een beleidswijziging heeft dat niet geleid. Maandag bezocht Rutte zijn ‘vriend’ Benjamin Netanyahu, de Israëlische premier die in eigen land nota bene zwaar onder vuur ligt vanwege het jarenlang cynisch pamperen van het Hamasregime teneinde het vredesproces te laten ontsporen en zijn doelen in Oost-Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever te realiseren.
Rutte verklaarde zijn vriend in een ‘stevig gesprek’ te hebben gevraagd om zich een beetje in te houden bij het begaan van grove schendingen van het internationaal recht en potentiële oorlogsmisdaden. Ook verzocht hij Israël om ‘humanitaire pauzes’ in te lassen in plaats van een definitief staakt-het-vuren te eisen, zo zei hij maandagavond in Nieuwsuur. Zijn verzoeken maken duidelijk dat Nederland zich niet inzet om de burgerbevolking van Gaza te beschermen tegen een humanitair drama van ongekende proporties. Dit nog los van de internationale escalatie die daarop dreigt te volgen.
Opnieuw blijken lessen uit het verleden geen waarde te hebben in politiek Den Haag. Zoals de VS in 2003 ten koste van alles werd gesteund bij zijn inval in Irak wordt nu Israël de vrije hand geboden in Gaza. Net als toen worden het recht en de feiten daaraan aangepast.
Met zijn onvoorwaardelijke steun voor Israël vervreemdt politiek Den Haag zich van een groeiend deel van de bevolking. De tijd dat een meerderheid Israël steunde ligt achter ons, bleek vorige week uit een peiling van Ipsos. Ook de talloze initiatieven waarmee rechtvaardigheid voor de Palestijnen wordt geëist zijn een teken aan de wand.
Zo trokken demonstraties in onder meer Amsterdam en Utrecht enorme aantallen deelnemers en zal ook de komende demonstratie in den Haag op zondag 29 oktober naar verwachting veel Nederlanders op de been brengen. Daarnaast spraken honderden ambtenaren zich uit tegen het regeringsbeleid, riepen 750 filmmakers en acteurs op tot sancties tegen Israël, drongen 235 advocaten en advocatenpraktijken aan op veroordeling van Israëlische misdaden en actieve inzet tot beëindiging van de bezetting, en is een petitie van zorgverleners getiteld ‘Stop de humanitaire catastrofe in Gaza’ inmiddels door meer dan drieduizend personen getekend. Leden van Extinction Rebellion lieten van zich horen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, terwijl billboards langs de snelwegen oproepen tot vrijheid voor de Palestijnen.
De petitie van The Rights Forum die de regering oproept tot concrete inzet voor een politieke oplossing van het ‘conflict’ is inmiddels ruim 17 duizend maal ondertekend. Die inzet dient gestoeld te zijn op het wegnemen van de oorzaken van het conflict en naleving van de internationale rechtsorde, betogen wij. Politiek Den Haag vaart een diametraal tegenovergestelde koers – een koers die vrede niet dichterbij, maar nog verder buiten bereik brengt.
