Eens te meer is duidelijk dat Nederland bereid is om voor Israël de rechtsorde te ondermijnen. Woensdag verwierp de Tweede Kamer alle oproepen tot respect voor het oorlogsrecht en instelling van een staakt-het-vuren in Gaza. Zelfs de vaststelling dat uithongering door Israël niet mag worden ingezet als oorlogswapen werd verworpen.
Schokkend. Dat is het enig passende woord voor de stemmingen over de moties die dinsdagnacht werden ingediend tijdens het Tweede Kamerdebat met premier Mark Rutte (VVD) over de Gazacrisis. Dat Nederland bereid is om voor Israël structureel uitzonderingen te maken op het (internationaal) recht is nu in hoofdletters bevestigd.
Onderaan deze pagina hebben we een overzicht van alle moties en stemverhoudingen opgenomen. Op een aantal gaan we dieper in.
Een bizar voorbeeld van die uitzonderingen is de motie van Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Kati Piri (GroenLinks-PvdA) waarin wordt opgeroepen om álle schendingen van het internationaal recht te veroordelen en tegen te gaan. Hoe ondenkbaar ook: de motie werd verworpen.
Dat de motie ook stelde dat Israël het recht heeft zijn eigen burgers te beschermen, Hamas de gijzelaars dient vrij te laten en zijn raketaanvallen moet staken, kon de rechtse partijen niet tot steun bewegen. Vóór stemde alleen een minderheid van SP, BIJ1, GroenLinks, PvdA, Volt, DENK, Fractie Den Haan, PvdD, D66 en FvD.
De motie stelt verder dat de Israëlische militaire acties in Gaza hebben geleid tot duizenden Palestijnse doden, en dat de VN-mensenrechtencommissaris heeft vastgesteld dat Israël de Palestijnen in de Gazastrook collectief straft door hen water, voedsel, medicijnen, elektriciteit en brandstof te onthouden. Dat zijn feiten. Ernstige feiten. Toch kun je ze in Den Haag domweg negeren.
Ook stelt de motie dat de repressie door Israëlische militairen en gewapende kolonisten op de bezette Westelijke Jordaanoever toeneemt, en dat voorkomen moet worden dat nog meer Palestijnen daar het slachtoffer van worden. Ook daar zou iedereen het over eens moeten zijn. Maar in politiek Den Haag is het ene mensenleven het andere niet.
Op X verdedigt Derk Boswijk (CDA) de tegenstem van het CDA door te stellen dat de motie ‘onevenwichtig’ zou zijn – zonder dat verder te onderbouwen. Eerder beschreven we hoe het CDA in de Tweede Kamer optreedt als zetbaas voor Israëls belangen. Keer op keer leverde de partij de beslissende stem om rechtvaardigheid voor de Palestijnen ondergeschikt te maken aan die belangen.
Het schokkendste voorbeeld van de morele en juridische ontsporing van de Tweede Kamer is het verwerpen van een door Laurens Dassen (Volt) en Jasper van Dijk (SP) ingediende motie. Die verzoekt de regering om Israël op te roepen zich te houden aan het verbod op uithongering als oorlogswapen. De motie verwijst naar het feit dat ruim twee miljoen Palestijnen in Gaza door Israël zijn afgesloten van voedsel en water.
Onder meer Oxfam stelt dat uithongering door Israël wordt ingezet als oorlogsstrategie tegen de burgerbevolking. In de motie wordt verder vastgesteld dat de VN-Veiligheidsraad in resolutie 2417 een verbod op die praktijk heeft vastgelegd. Toch verwiep een meerderheid van VVD, CDA, PVV, Omtzigt, ChristenUnie, SGP, JA21, Groep Van Haga en BBB de motie.
In een door onder meer Ruben Brekelmans (VVD) ingediende motie wordt ten overvloede ‘het recht op zelfverdediging van Israël’ benadrukt en gepleit voor ‘tijd- en plaatsgebonden humanitaire pauzes’ om via corridors hulp aan de Palestijnen in Gaza te faciliteren. De motie werd verworpen. De linkse partijen en D66 stemden tegen omdat zij een volledig staakt-het-vuren voorstaan. De PVV stemde tegen omdat de partij helemaal geen humanitaire hulp aan Gaza beschikbaar wil stellen.
Alleen een motie van Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66) die het kabinet verzoekt om in EU-verband te pleiten voor de onmiddellijke levering van schoon drinkwater, brandstof en medische hulpmiddelen aan VN-organisatie UNRWA, werd aangenomen. Voor stemden SP, BIJ1, GroenLinks, Volt, DENK, Fractie Den Haan, PvdA, PvdD, D66, Omtzigt en CDA. De ChristenUnie en andere rechtse partijen stemden tegen.
In een stemverklaring stelde Kati Piri dat haar fractie de steun aan het EU-Israël Associatieverdrag wil opzeggen – waar een van de moties toe opriep – als het niet tot een staakt-het-vuren komt. Ze verwees hierbij ook naar de situatie op de Westelijke Jordaanoever, waar kolonisten en het Israelische leger sinds 7 oktober meer dan negentig Palestijnen hebben gedood, en waar Israël inmiddels meer dan 700 duizend Israëlische kolonisten illegaal heeft gevestigd.
Kamerlid Pieter Omtzigt gaf mede namens VVD en CDA een stemverklaring af over de door Sylvana Simons (BIJ1) en Stephan van Baarle (DENK) ingediende motie die de Israelische nederzettingenpolitiek veroordeelt. Omtzigt verklaarde die weliswaar ook te veroordelen, maar omdat indiener DENK de éénstaatuitkomst in zijn verkiezingsprogramma heeft opgenomen toch tegen te stemmen. Zelden zal een gekkere uitweg zijn gekozen om niet voor een motie te stemmen.
Ook het Nederlands recht werd door een meerderheid van de Kamer aan de kant geschoven. Dat gebeurde door het aannemen van een motie waarin onterecht wordt gesteld dat de Palestijnse slogan From the river to the sea, Palestine will be free zou oproepen tot de ‘vernietiging van Israël’. Zowel het Openbaar Ministerie als het Amsterdamse Gerechtshof hebben geoordeeld dat er niets mis is met de slogan, schreven we recent. Maar als het om Israël gaat trekt de Tweede Kamer zich niets aan van een rechter, laat staan van de vrijheid van meningsuiting.
In totaal werden slechts vijf van de 17 moties aangenomen: drie over antisemitisme, één over het in kaart brengen van maatregelen tegen Hamas in Europa, en de genoemde motie- Piri/Sjoerdsma over de levering van humanitaire hulpmiddelen aan UNRWA. Dertien andere moties werden verworpen. Een overzicht:
Gewijzigde motie van Don Ceder (ChristenUnie) en Roelof Bisschop (SGP) over het in kaart brengen van maatregelen die landen als Duitsland en Frankrijk hebben genomen tegen aanhangers van Hamas.
Voor: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt.
Tegen: DENK, BIJ1, Den Haan.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Ruben Brekelmans en Ulysse Ellian (beiden VVD) voor een krachtige Europese verklaring tegen antisemitisme, en tegen bedreiging en intimidatie van de Joodse gemeenschap in Europa.
Voor: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt, DENK, BIJ1, Den Haan.
Tegen: Geen tegenstem.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Joost Eerdmans (JA21) c.s. over het uitspreken dat de leus ‘Palestina vrij van de rivier tot aan de zee’ de vernietiging van de staat Israël propageert en derhalve een oproep tot geweld is.
Voor: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Tegen: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, FvD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Joost Eerdmans (JA21) c.s. over het uitspreken dat er in de Kamer geen plek is voor Jodenhaat.
Voor: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt, DENK, BIJ1, Den Haan.
Tegen: FvD.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66) over het in EU-verband bepleiten van onmiddellijke levering van schoon drinkwater, brandstof en medische hulpmiddelen aan UNRWA.
Voor: D66, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan, Omtzigt.
Tegen: VVD, PVV, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Kati Piri (GroenLinks-PvdA) over het veroordelen en tegengaan van alle schendingen van het internationaal recht.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Gewijzigde motie van Jasper van Dijk (SP) c.s. over het ook veroordelen van de Israëlische misdaden tegen Palestijnse burgers.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, FvD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Laurens Dassen (Volt) en Jasper van Dijk (SP) over de oproep aan Israël om zich te houden aan resolutie 2417 van de VN-Veiligheidsraad.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, FvD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Jasper van Dijk (SP) en Christine Teunissen (PvdD) over erkenning van een Palestijnse staat in de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Kati Piri (GroenLinks-PvdA) over een humanitair staakt-het-vuren.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, FvD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Ruben Brekelmans (VVD) c.s. over het in Europees verband bepleiten van tijd- en plaatsgebonden humanitaire pauzes om humanitaire corridors tot Gaza te faciliteren.
Voor: VVD, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Tegen: D66, PVV, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Laurens Dassen (Volt) over het onderzoeken van mogelijkheden voor een VN-vredesmissie.
Voor: PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, D66, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Jasper van Dijk (SP) c.s. over het opvoeren van druk op Israël zodat het oorlogsgeweld tegen Gaza stopt.
Voor: PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, D66, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sylvana Simons (BIJ1) en Stephan van Baarle (DENK) om tijdens de Europese top aan te dringen op opschorting van het EU-Israël Associatieverdrag.
Voor: SP, PvdD, DENK, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sylvana Simons (BIJ1) en en Stephan van Baarle (DENK) over het opschorten van alle militaire handel en samenwerking met Israël.
Voor: SP, PvdD, DENK, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sylvana Simons (BIJ1) en en Stephan van Baarle (DENK) over het bepleiten van een tribunaal ter vervolging van Israëlische oorlogsmisdaden.
Voor: DENK, BIJ1.
Tegen: VVD, D66, PVV, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, Volt, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Wybren van Haga (Groep Van Haga) over prioritering van de humane noden van de Nederlandse bevolking.
Voor: PVV, FvD, Van Haga, JA21.
Tegen: VVD, D66, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, BBB, SGP, Volt, Omtzigt, DENK, BIJ1, Den Haan.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
Motie van Sylvana Simons (BIJ1) en en Stephan van Baarle (DENK) over veroordeling van de Israëlische nederzettingenpolitiek.
Voor: D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.
Tegen: VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt.
Niet Gestemd: Fracties Ephraim en Gündogan.
